Sport & Gezondheid

Nederland wapent zich tegen externe dreiging, maar negeert de interne verzwakking. In tijden van tegenslag en dreiging is sport van strategische waarde om als samenleving overeind te blijven, stelt docent-onderzoeker van de HAN Jelle Schoemaker op basis van nieuw onderzoek.

Om meer jongeren te stimuleren om te sporten en bewegen start het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) samen met drie gemeenten een pilot met een gratis sportpas. Met een bijdrage van VWS kunnen de gemeenten Waadhoeke, Heerlen en Dordrecht met het experiment aan de slag. De pilots starten begin 2026. De resultaten zijn beschikbaar vanaf zomer 2027.

Mensen die kampen met ernstige eenzaamheid of depressieve klachten, halen aanzienlijk meer welzijnswinst uit sport dan de gemiddelde Nederlander. Dat blijkt uit nieuw wetenschappelijk onderzoek van de HAN University of Applied Sciences dat deze week is gepubliceerd in het Journal of Sports Economics. Waar een uur sporten per week voor een gemiddeld persoon gelijkstaat aan een welzijnswaarde van €249 per maand, loopt dit voor iemand met ernstige eenzaamheid op tot maar liefst €1.266.

Voor veel kinderen met een verstandelijke beperking is sporten bij de club geen vanzelfsprekendheid. Equal Play neemt de drempels bij verenigingen weg en laat zien dat inclusief sporten niet ingewikkeld hoeft te zijn. Dat doet deze jonge organisatie met inclusieve sportprogramma’s met een duidelijk doel: Kinderen met en zonder beperking samen laten sporten op één veld, in één team, met dezelfde coach. In korte tijd hebben ze zo al verschillende inclusieve teams bij verenigingen ingericht. Deze week viel het snel groeiende initiatief ook nog in de prijzen bij de landelijke INC Award 2025 in de categorie Sport & Vrije Tijd.

Mensen een leven laten lang laten sporten of bewegen. Bij die missie van veel lokale programma’s of sportakkoorden gaat het veelal over het activeren van mensen. Die aanpak maakt mensen vaak tijdelijk actiever, maar zorgt niet dat mensen in sportdeelname behouden blijven. Wat maakt dan dat mensen langdurig blijven sporten? Socioloog Rob Franken heeft dat met zijn promotieonderzoek aan de Radboud Universiteit Nijmegen geprobeerd te verklaren aan de hand van sociale netwerken. Hij toont aan dat de mensen met wie je sport een cruciale rol spelen bij het volhouden van sportactiviteiten. Voor sportclubs ligt daarin een kans om meer op de sociale verbinding te focussen.

Wat kun je doen als je merkt dat een jongere op de sportclub niet zo lekker in zijn vel zit? Wat zijn signalen? Welke vragen kun je stellen? Wat kun jij doen om te helpen? En wat kun je beter niet doen? Die vragen worden nu beantwoord met een laagdrempelige online tool: De Checkers. Met deze tool – samen met jongeren ontwikkeld – wil Stichting MIND Us supportfiguren zoals trainer-coaches op een sportvereniging handvatten geven om jongeren met beginnende mentale klachten te kunnen ondersteunen door een luisterend oor te bieden en de juiste vragen te stellen.

Uniek Sporten Thuis, onderdeel van het landelijke programma Uniek Sporten, lanceert samen met de Nederlandse Volleybalbond (Nevobo), het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV) en het Nederlands Handbal Verbond (NHV) een nieuw aanbod van gratis workouts voor sporters met een beperking. Deze workouts zijn tot stand gekomen dankzij een subsidie toekenning van Sportinnovator. Met deze uitbreiding is er nu ook voor mensen met een verstandelijke beperking een volledig passend aanbod beschikbaar.

Voormalig schaatser, schaatscommentator en vitaliteitscoach Martin Hersman maakt zich zorgen om het gebrek aan beweging bij veel Nederlanders. Om het tijd te keren ziet hij een sleutelrol weggelegd voor de sportvereniging. Hij heeft daar zelf zijn basis gelegd, vertelt hij in de rubriek ‘Verenigingsleven’ in vakblad SPORT Bestuur en Management. Verenigingen die toekomstbestendig willen blijven, moeten in zijn ogen wel veranderen. "Als we onze kleinkinderen nog willen boeien met sport, dan moeten ze een gevarieerd aanbod krijgen."

Vorig jaar werd Uniek Sporten Thuis tijdens de Paralympische Spelen gelanceerd in het TeamNL Huis in Parijs. Het doel van Uniek Sporten Thuis is om de toegankelijkheid tot sport voor mensen met een beperking te vergroten. Een jaar later blijkt dat dit platform van Fonds Gehandicaptensport daar al goed in is geslaagd. Uniek Sporten Thuis heeft namelijk al 3300 gebruikers. Deze sporters met een beperking hebben het programma ontdekt een ideale manier om thuis in beweging te komen. Vorige maand werden nieuwe video’s toegevoegd en nieuwe toptrainers als Jetze Plat en Rogier Dorsman.

Sporten is goed voor de gezondheid. Tegelijkertijd lopen sporters ook risico op blessures, en soms ook op chronisch letsel. Voetballers, vechtsporters en rugbyers raken tijdens het sporten regelmatig met het hoofd de bal of een medespeler. Onderzoek wijst uit dat zij door dit herhaalde hoofdcontact een verhoogd risico hebben op dementie. De Gezondheidsraad adviseert om blootstelling aan herhaald hoofdcontact bij sporters te beperken. De Nederlandse Sportraad publiceert eind van de zomer concrete aanbevelingen voor betrokken partijen.

De mentale gezondheid van kinderen en jongeren krijgt steeds meer aandacht. En terecht: uit onderzoek blijkt dat één op de vier leerlingen in groep 7-8 mentale klachten ervaart (1). Onder scholieren van 12-16 jaar loopt dit zelfs op tot bijna één op de drie. (2) Sporten kan een belangrijke rol spelen in het versterken van de mentale gezondheid van kinderen en jongeren. Maar wat vaak minder wordt besproken, is de invloed van de mensen om een kind heen. Welke rol spelen trainers, ouders en teamgenoten? Hoe kunnen zij de mentale gezondheid van sportende kinderen en jongeren positief én negatief beïnvloeden?

De Atletiekunie heeft als eerste buitensportbond in Nederland een belangrijk doel bereikt: alle atletiekclubs zijn volledig rookvrij. Dit is een mijlpaal uit het Nationaal Preventieakkoord, waar sportbonden en NOC*NSF samen met het Ministerie van VWS de ambitie hebben geformuleerd om uiterlijk in 2025 alle sportverenigingen en sportevenementen rookvrij te maken.

Op 10 april 2025 vindt de derde editie van het Rotterdam Marathon Sportmedisch Congres plaats. Dit jaar staat het congres in het teken van 'Een veilig en gezond sportevenement'' en komen zaken zoals weersvoorspellingen, hitte-index, praktijkervaringen en nazorg uitgebreid aan bod.