Door Pieter van der Meer

Met het Nationaal Sportcongres 2025 op 24 juni brengen de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) en NOC*NSF de sportsector en aanpalende domeinen samen om de toekomst van de sport te schetsen. Beleidsmakers, clubondersteuners en maatschappelijke organisaties weten elkaar door het Sportakkoord al goed te vinden. Maar voor de uitdagingen en kansen die op de sport en de samenleving afkomen is een veel breder perspectief nodig, vinden zowel Guido Davio (directeur sportparticipatie bij NOC*NSF) en André de Jeu (directeur VSG). Zij zien het congres als een startpunt voor een grotere beweging. "Ik hoop dat we over tien jaar zeggen: weet je nog dat we dat toen een probleem vonden?", zegt De Jeu.

De sportwereld staat voor grote uitdagingen. Denk aan de ruimte voor sport, het vinden van vrijwilligers en het zorgen voor veilig en toegankelijk sportaanbod voor iedereen. Tijdens het allereerste Nationaal Sportcongres op dinsdag 24 juni komen beleidsmakers, clubondersteuners en sportprofessionals van bonden, brancheorganisaties en maatschappelijke organisaties uit het hele land samen op Papendal om de sport van morgen te creëren. Bart Götte, expert op gebied van toekomst- en transitievraagstukken, zal in zijn keynote het belang van een breder perspectief voor de sportsector benadrukken.

De EK Indoor Atletiek in Apeldoorn begin vorige maand (6 tot 9 maart) duurde slechts drieënhalve dag, maar met het evenement heeft Nederland een onuitwisbare indruk achtergelaten. TeamNL behaalde met negen medailles de koppositie in de medaillespiegel en de organisatie werd door European Athletics geroemd om de nieuwe ‘Europese standaard’ die was neergezet. De Europese atletiekfederatie was onder andere gecharmeerd van de grotere beweging die in Gelderland ontstond onder het motto ‘Moving people’. Het uitgebreide maatschappelijke programma van Provincie Gelderland, de gemeente Apeldoorn en de Atletiekunie bracht atletiek naar mensen toe en zorgde voor sterkere verenigingen.

De infrastructuur van Sport Data Valley (SDV) gaat vanaf 31 maart verder onder de vlag van het Mulier Instituut. Daarmee gaat de nationale data infrastructuur voor sport- en beweegdata een volgende fase in. Toen het ministerie van VWS zich eind vorig jaar terugtrok als financier, moest Margot van Beusekom, directeur van Sport Data Valley, alle noodscenario’s uit de kast halen. In Mulier Instituut vond ze een logische partij om de infrastructuur over te nemen. Dat vijftien organisaties uit de sport bereid zijn gevonden financieel bij te dragen, was voor directeur Remco Hoekman de bevestiging voor het draagvlak voor Sport Data Valley en de overname door Mulier Intituut.

Wat is de positie van vrouwen in de Nederlandse sport? Ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag (8 maart) beantwoordde Mulier Instituut die vraag met een infographic. Daarin verzamelden de Mulier-onderzoekers gegevens over vrouwen in de sport: van sportdeelname en olympische medailles tot de vertegenwoordiging in leidinggevende functies in de sport. Het meest opvallende is dat bij de besturen van sportbonden duidelijk een opmars van vrouwen te zien is.

Anneke van Zanen-Nieberg, voorzitter van NOC*NSF en het Nederlands Paralympisch Comité, is gekozen tot lid van het bestuur van het EOC. Daarmee heeft Nederland na 25 jaar weer een vertegenwoordiger in het bestuur van het Europees Olympisch Comité. Erica Terpstra zat tot 2001 in deze Europese koepelorganisatie. "Het werd dus ook weer eens tijd", zegt Van Zanen. "Het is goed dat we als Nederland weer bestuurlijke verantwoordelijkheid nemen."

Serge Westercappel is per 1 maart benoemd tot manager van Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN). Westercappel volgt daarmee Els van Kernebeek op die deze functie gedurende bijna twee jaar op interim basis heeft ingevuld. Vanwege gezondheidsklachten moet Van Kernebeek haar rol onverwachts snel overdragen. Met Westercappel is een logische opvolger gevonden die het centrum al van binnenuit kent.

In het onderwijs- en onderzoeksveld hebben lectoraten aan hbo-instellingen de afgelopen jaren een vaste plek verworven. Op het gebied van sport en bewegen kent Nederland op dit moment al twaalf verschillende lectoren. In het mbo is eenzelfde ontwikkeling gaande met practoraten. Landelijk zijn al 150 van deze expertisecentra gericht op thema’s als transport, techniek, voedsel, en zorg, welzijn en sport, actief of opgericht. Specifiek op sport zijn nu vier practoraten opgezet. Als het aan Sportinnovator ligt, wordt dat aantal de komende jaren hoger. "Dit is een belangrijke ontwikkeling voor de innovatie van de sportberoepspraktijk", aldus Geri Bonhof van het Topteam Sportinnovator.

Sport- en speelmogelijkheden staan onder druk, zowel in de woonomgeving als voor sportverenigingen. Ruim 3000 clubs hanteren al wachtlijsten vanwege ruimtegebrek. Met het manifest 'Ruimte voor sport - energie voor jongeren' doen 44 (jongeren)organisaties daarom een dringende oproep aan het kabinet om meer meer ruimte voor sport en spelen te creëren bij de inrichting van de publieke ruimte. Dit manifest werd maandag aangeboden aan minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) en staatssecretaris Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Sport).

Waterpoloster Simone van de Kraats, die bij 1000 basisschoolkinderen in Wageningen bewondering oogst voor haar verse olympische bronzen medaille. Hoogspringer Ridzert Punt, die groep 7 en 8 van basisschool MariaSchool Rotterdam naar grote hoogte laat springen. Of karatekampioen Danique van Limbeek, die twee schoolklassen weet te enthousiasmeren voor haar sport. Het zijn zomaar wat eerste voorbeelden van het project Sporthelden op School, waarbij een clinic van een topsporter en een beweegdeal met de klas een blijvende beweging in gang kan zetten. Zo wordt een brug geslagen tussen top- en breedtesport.

Na zes jaar was het NLcoach Nationaal Coach Congres op vrijdag 20 december weer terug. Een kleine 250 trainer-coaches en andere geïnteresseerden waren naar Papendal gekomen om meer te weten te komen over het thema ‘de prestatiegerichte coach van de toekomst’. Paul van Ass, voorzitter van NLcoach, noemde het een ‘familiedag voor de coaches’. "Ik ben blij dat we NLcoach weer een gezicht hebben kunnen geven met dit congres."

400.000 Nederlanders zijn de afgelopen twee jaar gestopt met één of meerdere sporten als gevolg van een sportblessure. Drie op de tien sporters zijn volledig gestopt met sport en bijna vier op de tien koos voor een alternatieve sport. Dit blijkt uit de nieuwste editie van de aanvullende module Bewegen en Ongevallen van de Leefstijlmonitor – van het RIVM en VeiligheidNL, in samenwerking met het CBS. Hiermee is voor het eerst volledig in kaart gebracht hoe groot de impact van sportblessures daadwerkelijk is en hoe dit de ambitie om de beweegrichtlijnen te halen belemmert.

Ouderen zitten te veel en bewegen te weinig en worden te weinig gestimuleerd om meer te gaan bewegen. De Nederlandse Sportraad stelt dat er sprake is van seniorisme: de behoefte en noodzaak van ouderen om te bewegen wordt onvoldoende serieus genomen vanwege hun leeftijd. Terwijl meer bewegen en sporten goed is voor de gezondheid en het welzijn van ouderen en ook voor hun bijdrage aan de samenleving als geheel. Het advies ‘Laat ze niet zitten! Bewegen en sport door 65-plussers’ is aangeboden aan staatssecretaris Karremans (Jeugd, Preventie en Sport).