Team:Fit Coaches gebruiken creativiteit voor gezondere sportomgeving

Swer Elbertsen is werkzaam als Team:Fit Coach in de provincies Utrecht en Gelderland, Tamar van Dijk werkt in dezelfde functie in Zuid-Holland en Zeeland. Zij geven kosteloos advies bij sportverenigingen om deze gezonder te maken op de thema's voeding, roken en alcohol. Uiteraard heeft de coronacrisis ook gevolgen voor Team:Fit en de Team:Fit Coaches die in het land actief zijn. Om toch hun werk te kunnen blijven doen, is creativiteit gewenst.

Team:Fit is de werkwijze waarmee JOGG zich inzet voor een gezondere sportomgeving. Team:Fit maakt het voedingsaanbod in sportkantines en horeca van sportaccommodaties gezonder. Daarnaast is er aandacht voor een rookvrij sportterrein en verantwoord alcoholgebruik. Bij sportevenementen gaat Team:Fit voor een gezonder voedingsaanbod en gezondere sportsponsoring. Binnen Team:Fit wordt er samengewerkt met onder andere NOC*NSF, sportbonden, verenigingen en gemeenten.

Elbertsen is in februari 2020, net voor de uitbraak van corona, begonnen als Team:Fit-coach. Eerder was hij werkzaam als JOGG-regisseur.

Is jouw werk veel veranderd?

"Normaal ben ik zoveel mogelijk onderweg en bezoek ik GGD’s, sportambtenaren, buurtsportcoaches en natuurlijk verenigingen. Vlak na de eerste lockdown werkte ik vooral via de computer, omdat het belangrijk is om contact te onderhouden met mijn werkrelaties. Ik merkte wel dat de prioriteiten waren veranderd. Verenigingen moesten zich ineens gaan bezighouden met protocollen of andere handelingen naar aanleiding van de lockdown. Sommige verenigingen zeiden dan ook: ‘Nu even niet, kom later maar terug.’ Daar had ik uiteraard alle begrip voor."

Hoe verliep dat verder?

"Toen ik na een aantal maanden weer op pad kon gaan, heb ik dat ook meteen opgepakt. Tot het moment dat we helaas weer een stap terug moesten doen vanwege de aangescherpte maatregelen. Sindsdien werk ik weer voornamelijk vanuit huis. Het is niet zo dat ik nergens meer kom, want mocht een vereniging er voor openstaan, dan kan dat volgens de geldende maatregelen. Ik heb nu en dan een afspraak, maar veel gebeurt op afstand. Zo kunnen we in ieder geval een vereniging die is gestart met ons programma blijven begeleiden in dat proces. Wat ik verder merk, is dat verenigingen aangeven dat de ergste schrik eraf is en dat ze juist tijd hebben om zich te verdiepen in de mogelijkheden die er zijn met Team:Fit. Daar willen we graag op inspelen."

Team:Fit Coach Swer Elbertsen

Wat is de grootste uitdaging in deze tijd?

“Het onderhouden van het contact, ook met collega’s, en er tegelijkertijd voor zorgen dat de verenigingen bezig blijven. Dat is een wisselwerking en moet natuurlijk ook vanuit de verenigingen zelf komen. Ik merk de afgelopen periode dat de aanvragen wel wat minder worden. Tegelijkertijd zijn er ook verenigingen die juist nu hun kans grijpen. Normaal komen we met de collega’s één keer per maand bij elkaar, nu is er alleen online contact. Dat is onvergelijkbaar, maar wellicht is het contact wel intensiever.”

Wat zie je bij verenigingen gebeuren op het gebied van de thema’s voeding, roken en alcohol?

"De laatste twee thema’s zijn nog wat minder bekend bij de verenigingen, al is het rookverbod uit de horeca natuurlijk wel duidelijk voor iedereen door de landelijke campagnes die zijn gevoerd. En dat geldt ook voor de Rookvrije Generatie, waar steeds vaker over wordt gesproken. Verenigingen kunnen dat oppakken en ik merk dat ze daar ook voor open staan. Ze zijn daarin minder bang voor de reacties van de leden, iets dat niet altijd opgaat voor alcohol. Maar dat is ook een moeilijk onderwerp. Bijvoorbeeld als vrijwilligers achter de bar om ID’s van de klanten moeten gaan vragen. Het biertje is een begrip tijdens de derde helft en het scheelt omzet als het minder mag worden geschonken, zo wordt vaak gedacht.

Maar wij willen dat ook helemaal niet gaan afschaffen, we willen mensen er wel meer over na laten denken. Door bijvoorbeeld de verkooptijden te verleggen, zodat 16- en 17-jarigen daar minder mee worden geconfronteerd. En we realiseren ons echt wel dat dit niet altijd makkelijk is. Maar toch zie ik de toekomst wat dat betreft echt positief in. Wij willen namelijk helemaal niet gaan wijzen met een opgeheven vinger, maar juist het gesprek aangaan en de mensen meenemen in ons verhaal. We komen echt niks afpakken."

Hoe zit dat bij voeding?

“Als het daarover gaat, gaat het er ook al snel over dat je niet aan de snack mag komen. Maar het gaat ons er juist om hoe je dat presenteert. Zorg ook voor een gezonde keuze naast die snack. Want als die keuze er helemaal niet is… Maar ook hier halen we het aanbod niet weg. Gezondheid is meer en meer een item in de maatschappij en daar kan je ook bij verenigingen mensen in meenemen. Wij komen voor alle leden wat brengen en het grappige is dat we merken dat het een sport wordt voor een vereniging om zich daarin te blijven verbeteren. Dan zie je ook eerdere sceptici de draai maken en dat is natuurlijk extra leuk. Wij worden er blij van als verenigingen nadenken over deze onderwerpen en er vervolgens ook mee aan de slag gaan.”

"En waarom zou je daarmee ook wachten? Er is juist nu toch tijd en ruimte voor ontwikkelingen", zegt Tamar van Dijk, die sinds eind 2019 werkzaam is bij Team:Fit.

Kun je daar meer over vertellen?

"Het spreekt voor zich dat ik ook nu iedereen wil helpen en juist in deze ongewone tijd is het een mooi moment om advies te krijgen. Waarom? Er zijn genoeg grote clubs en verenigingen waar, door de veranderde omstandigheden, mensen zijn die nu tijd en energie in onze programma’s kunnen steken. En voor de kleine clubs ben ik er van overtuigd dat onze programma’s positief kunnen bijdragen aan hun financiële situatie en dus aan het voortbestaan. Gezonde leefstijl is een veelbesproken onderwerp de afgelopen tijd. Team:Fit speelt hier hartstikke mooi op in. Veel verenigingen hebben misschien nog nooit over Team:Fit gehoord. Hoe vaker deze boodschap naar voren komt, hoe eerder verenigingen geneigd zijn om contact te zoeken met Team:Fit."

Is er voor jou ook veel veranderd in de werkzaamheden?

"Toen ik begon bij Team:Fit, was het belangrijk om een netwerk op te bouwen. Mijn agenda stond in januari 2020 dus helemaal vol afspraken met beleidsmedewerkers bij gemeenten, verenigingen en GGD’s. Direct na de lockdown was mijn agenda in een keer leeg. Maar er was wel nog steeds interactie met en interesse van verenigingen. Dus toen vanaf september de kantines weer open mochten, stroomde mijn agenda weer vol. Tot het moment dat de volgende maatregelen werden afgekondigd en de kantines weer dicht moesten. Het is belangrijk om contact te hebben en houden, want de verenigingen die proactief zijn, zijn maar op een hand te tellen."

Ben jij ook creatiever gaan werken?

"Ik ben uiteraard veel online om op die manier zoveel mogelijk contact te onderhouden. Om maar duidelijk te blijven maken bij de verenigingen dat we er nog zijn en dat er nog steeds advies aan ons kan worden gevraagd. En op kinderboerderijen en in buurthuizen mocht langere tijd nog wel enigszins wat. Na de eerste lockdown was er eigenlijk geen ruimte voor andere dingen. Nadat de tweede lockdown werd afgekondigd, waren er in eerste instantie iets meer mogelijkheden."

Wat zie jij bij verenigingen gebeuren op het gebied van de thema’s voeding, roken en alcohol?

"Er is vooral veel vraag naar en interesse in de thema’s voeding en roken. Mensen zien in dat het niet meer normaal of gewoon is om te roken op de vereniging of om daar alleen maar vet te eten. Voeding is sowieso een steeds belangrijker onderdeel van de maatschappij. Mensen zien er, bijvoorbeeld door de toename van het overgewicht, de ernst van in. Alcohol is een moeilijker thema. De verkoop van bier zorgt voor het grootste deel van de omzet, vaak tot wel 75 procent. Maar alcohol hoeft helemaal niet verboden te worden, het gaat er meer om hoe kantinemedewerkers met de verkoop van alcohol omgaan en hoe de promotie van alcoholvrij bier bijvoorbeeld is. Er wordt gelukkig steeds meer duidelijk over de nadelige effecten van alcohol, want het is ook vaak nog steeds onwetendheid. Terwijl er veelal sprake is van overmatig alcoholgebruik op de vereniging. Het is voor ons een kwestie van de lange adem, zo ging dat met het roken ook. Dat heeft nu eenmaal tijd nodig. Toen ik in de puberteit zat, was het stoer om te roken. Dat beeld is nu helemaal omgedraaid. En alcohol is nu eenmaal onderdeel van de cultuur. Je gaat naar je vereniging en drinkt door een biertje of een wijntje. Dat is niet zo verslavend, wordt er gedacht. Daarin hebben we nog een lange weg te gaan."

En hoe zit dat bij voeding?

"Bij voeding gaat het vooral om de balans. Wat eet je voor of na een wedstrijd? Het moet een gezellig aspect blijven. Maar gezelligheid is nog te vaak gekoppeld aan ongezondheid. Alleen, een borrelplaat kan ook gezond zijn! En mensen staan daar meer en meer voor open. Gezond zien eten, doet ook gezond eten. Ik ben ook clubcoach van FC Vers bij FC Zoetermeer. Daar staat dan bijvoorbeeld een broodje gezondheid op de kaart. Dus dat bestelde ik, waarop ik meteen leuke reacties kreeg. Het is aan FC Zoetermeer om de gezonde kantine zoveel mogelijk te promoten, bijvoorbeeld via posters, flyers of een nieuwsbrief. Of zoals hier, op deze manier. Hoe meer aandacht er is via verschillende kanalen, hoe beter."

Aan de slag bij jouw vereniging

Ben je geïnspireerd door dit verhaal en wil je starten met Team:Fit? Bekijk dan de website of mail naar info@teamfit.nl. Een Team:Fit Coach voorziet je vanaf de start van kosteloos advies en begeleidt het proces bij jouw vereniging of accommodatie.