‘Chef Tokio’ en de Balkenendenorm

Het heeft heel wat voeten in aarde gehad, maar Pieter van den Hoogenband heeft zijn droombaan: chef de mission tijdens de Olympische Spelen van 2020 in Tokio. Maar voordat het zover was, werd er een ruwe, onvoorspelbare route afgelegd. Er werd onderhandeld, gemanipuleerd, er waren boze stemmen binnen sportkoepel NOC*NSF maar uiteindelijk was er witte rook, met nog wel een nabrander op dinsdag 20 november.


Sportdirecteur Maurits Hendriks, die zelf als aangeschoten wild na de vorige Zomerspelen kansloos was voor de functie van chef de mission, kreeg zijn zin. Als hij het dan niet kon worden, dan maar zijn protegé Pieter van den Hoogenband. De man naar wie in Eindhoven een zwembad werd vernoemd, wordt liefkozend ‘VDH’ genoemd. Zijn grootste zwemprestaties: zeven olympische medailles, waarvan drie met de kleur goud.
Het was best logisch dat Hendriks aan Van den Hoogenband dacht. VDH was immers al enkele malen getest. Hij had in 2013 als directeur van het Europees Jeugd Olympisch Festival (EJOF) in Utrecht indruk gemaakt. En daarna was hij twee keer chef de mission tijdens het EJOF. Weliswaar ‘kleine’ functies vergeleken met het chefschap in Tokio en daarvoor al de European Games in Minsk (2019), maar hij had zijn visitekaartje in ieder geval nadrukkelijk afgegeven.

Populair bij atleten en media

Van den Hoogenband (40) ligt goed bij de sporters. Met zijn onvoorstelbare inzet, zijn noad-mentaliteit (Nooit Opgeven Altijd Doorgaan) is hij hét voorbeeld voor de jonge sporter die het allerhoogste wil bereiken. VDH heeft alles in zich om het als ‘chef Tokio’ waar te maken. De Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw moet het alleen nog wel even doen. Hij mag dan populair zijn bij sporters en media, bij NOC*NSF wordt hij nog wel eens beschouwd als ‘popi-jopi’ met te weinig inhoud. Jaloezie of realiteit? Het is een dunne lijn, zeggen waarnemers. Eén voordeel heeft hij in ieder geval: de huidige voorzitter van de sportkoepel, André Bolhuis (geen fan), treedt ruim vóór de Spelen in 2020 terug.

Pieters benoeming kwam niet zonder slag of stoot tot stand. Er was op Papendal wel degelijk twijfel. Is VDH echt zo gemotiveerd of doet hij het vooral voor het geld? Die vraag was gerechtvaardigd, want vanuit de boezem van NOC*NSF – en inmiddels ook bevestigd door NRC Handelsblad – werd gelekt dat de zwemvedette via zijn zaakwaarnemer Patrick Wouters van den Oudenweijer (van House of Sports) een salariseis van tweemaal de Balkenendenorm had neergelegd. Volgens de normen van 2018 dus een bedrag van 374.000 euro. En dat voor een positie die niet lang geleden door vrijwilligers werd uitgevoerd. Maar iedereen begrijpt dat dat anno 2018 niet meer van deze tijd is. Ook VDH’s voorganger werd stevig betaald.

‘Over my dead body’

Het gevraagde bedrag was onbespreekbaar voor het bestuur van NOC*NSF. Voor preses André Bolhuis (ooit zelf voor een bescheiden onkostenvergoeding chef de mission) stond er stevig in. 'Over my dead body' Zijn bestuur steunde hem. Het was slikken of stikken voor VDH.

Inmiddels was er al enige tijd sprake van een enorm mediaspel. Pieter, lieveling van De Wereld Draait Door, is ook nog eens columnist van De Telegraaf. Niet vies van een stevig stukje actiejournalistiek werden bij de krant alle registers opengetrokken om VDH op de zetel te krijgen. Andere media volgden dat patroon. Immers, sporters staan er bij media en fans beter op dan de bobo’s van Papendal, door columnist Ton Boot (ook De Telegraaf) niet zonder humor "het domicilie van het geheime metselaarsgilde De Sportkoepel" genoemd. Zelfs de Volkskrant, toch een tegenhanger van De Telegraaf, ging erin mee. Volgens die krant was er sprake van een 'onnodige vertraging'

Salarissen top NOC*NSF

Dat is nog maar de vraag. NOC*NSF is een deels gesubsidieerde organisatie. Als naar buiten zou komen dat VDH (veel) meer zou verdienen dan bijvoorbeeld directeur Gerard Dielessen en sportdirecteur Maurits Hendriks, dan waren de rapen gaar geweest. Politiek Den Haag zou een sterk argument hebben om aan de financiering van de sector topsport te rammelen. Ook de sponsors zouden er niet blij mee zijn geweest; onrust rondom hoge salarissen zorgen immers voor veenbrandjes en daar zit niemand op te wachten.

Het was dus niet zo vreemd, dat de benoeming lang uitbleef. Er viel nog heel wat te onderhandelen. NOC*NSF gaf geen krimp. Pieter moest wel inbinden, anders had hij de baan niet gekregen. Volgens NRC Handelsblad kwam men uit op een bedrag tegen de Balkenendenorm

Blufpoker?

Iedereen leek tevreden, behalve wellicht het duo Van den Hoogenband/Wouters van den Oudenweijer. Of hebben de twee gewoon een spelletje blufpoker gespeeld om uiteindelijk te landen bij het bedrag dat ze al bij voorbaat voor ogen hadden? "Dat zou goed kunnen", laat een goed ingevoerd bestuurslid zich ontvallen. "Het spel is hard maar fair gespeeld. Er is uiteindelijk constructief onderhandeld. Wij zijn blij met Pieter. Hij wordt ongetwijfeld een prima chef de mission."

Tijdens de vergadering van NOC*NSF op 19 november werd het allemaal weer een stuk onduidelijker. Bolhuis meldde volgens de Volkskrant, dat VDH maar 19 uur per week mag declareren, dus feitelijk heeft hij een deeltijdbaan. Op vragen van de pers of VDH nu de helft ontvangt van het maximaal mogelijke bedrag van 187.000 euro (93.500) ging hij niet in. "Wij zeggen natuurlijk niets over salarissen."
Op enig moment lekt natuurlijk uit hoeveel VDH nu echt verdient. Insiders laten weten dat het "richting de Balkenendenorm" gaat. Maar ook dat "Pieter in de praktijk veel meer uren gaat maken". Officieel een halve baan, in de praktijk voltijds? De 'Pieter-soap' lijkt nog lang niet voorbij. Smullen voor de media. En het wachten is op de eerste Kamervragen.

Foto: NOS