Sport & Gezondheid

Onder de noemer ‘The Outdoor Generation’ is de Krajicek Foundation begonnen om 10 Playgrounds in Nederland een upgrade te geven naar de huidige tijd. De stichting wil zo meer jongeren in de wijk naar buiten krijgen om te komen sporten en spelen, legt directeur Gerlinde van Raalte uit.

De Nederlandse Sportraad gaat met een nieuw adviestraject kijken naar bewegen door de hele levensloop. Met het advies ‘Plezier in Beweging’ had de raad in 2018 al de pijlen gericht op bewegen in het onderwijs. Geen van de aanbevelingen uit dat advies zijn overgenomen door de afgelopen twee kabinetten, constateert de NLsportraad. Daarom doet raadslid en hoogleraar Klinische Neuropsychologie (VU Amsterdam) Erik Scherder in een opinie opnieuw een oproep aan het ministerie van OCW om meer aandacht aan bewegen tijdens de schooldag te geven.

Na het succes van de landelijke Peuter4daagse vorig jaar, faciliteert Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN) sinds dit jaar de landelijke Kleuter4daagse. Met dit wandelfeest voor kinderen uit groep 1 en 2 ervaren de kleuters hoe leuk het is om vier dagen te wandelen en een medaille te verdienen. De Kleuter4daagse wordt georganiseerd door basisscholen en vindt plaats onder schooltijd. De Kleuter4daagse kan het hele jaar georganiseerd worden, waarbij de KWBN de Week voor de Gezonde Jeugd (12 t/m 17 juni) en de Nationale Sportweek (15 t/m 24 september) als mooie aanleiding aangeeft aan scholen.

Bewegend leren is een begrip waar in het onderwijs al langer veel over wordt gesproken. Enthousiaste docenten zijn hier soms zelf al mee begonnen en anderen zien dat het iets is waar ze wat mee moeten of willen. Maar hoe pak je dat aan? Het Mulier Instituut ontwikkelde daarom samen met Kenniscentrum Sport & Bewegen een platform met tips voor leraren in het basisonderwijs om kinderen meer te laten bewegen op school.

"Gebruik je hoofd, draag een fietshelm". Die boodschap dragen renners van Team Jumb-Visma tijdens Parijs-Roubaix uit met een afbeelding van gezonde hersenen op hun helm. Het is onderdeel van een grotere campagne onder de naam #Useyourhead. Het belang van het dragen van een fietshelm kan niet vaak genoeg worden belicht, vinden artsen van het UMC Maastricht. De cijfers spreken voor zich: in 2021 kwamen 50.000 fietsers op de Spoedeisende Hulp terecht door een ongeval. Dat aantal is in recente cijfers over 2022 al fors gestegen naar 88.800 fietsers. 57.000 fietsslachtoffers kregen te maken met ernstig letsel en meer dan 15.000 met hersenletsel. Met name bij het ernstige hersenletsel ziet neuroloog en intensivist Marcel Ariës dat patiënten geen helm droegen.

Sport en sportief bewegen is helaas niet voor alle kinderen en jongeren in Nederland een vanzelfsprekendheid. Vooral in wijken en buurten met een gemiddeld lager opleidings- en inkomensniveau is de afstand tot regulier sportaanbod groter. Met District Spots wordt sport naar de buurt gebracht door jongeren zelf activiteiten te laten organiseren binnen hun eigen community. Uit kwalitatief onderzoek van het Mulier Instituut blijkt dat jongeren District Spots als veilige sportomgevingen ervaren, waar zij zich sportief én persoonlijk kunnen ontwikkelen. Tijd om eens dieper in dit fenomeen te duiken.

In een nieuwe editie van vakblad Sport & Strategie (editie 1-2023) besteden we aandacht aan de derde speler in het sportsectoroverleg: de Maatschappelijk Organisaties Sport (MOS). Vijftien foundations in de sport zitten zo gezamenlijk aan tafel naast NOC*NSF en Platform Ondernemende Sportaanbieders (POS). In het sectoroverleg en in het contact met VWS vertegenwoordigt Niels Meijer, directeur van de Johan Cruyff Foundation, de MOS en geeft hij namens hen stem aan de belangen van kwetsbare groepen.

De aandacht voor de invloed van sport en bewegen op de mentale gezondheid groeit. In het onlangs gesloten Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) worden beweegactiviteiten expliciet genoemd om zo mentale weerbaarheid van Nederlanders te verbeteren. Deze missie kreeg deze week zelfs ondersteuning vanuit het Koninklijk Huis. Koningin Maxima bracht namelijk als erevoorzitter van Stichting Mind Us een werkbezoek dat in het teken stond van de invloed van sport op de mentale gezondheid van jongeren. Het werkbezoek vond plaats bij scholengemeenschap De Goudse Waarden in Gouda.

Gezondheidsachterstanden vanuit alle invalshoeken aanpakken. Dat is het achterliggende doel van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), wat is ondertekend door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), GGD GHOR, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het ministerie van VWS. In december werd al het ‘Hoofdlijnen Sportakkoord II’ ondertekend. Toch moet het GALA niet worden gezien als 'het zoveelste akkoord rond sport'. Nieuw hieraan is dat voor het eerst vijf programma’s op gebied van gezonde leefstijl, zorg, sport, cultuur en leefomgeving met elkaar worden verbonden. VWS stelt voor deze aanpak extra geld beschikbaar voor gemeenten en maakt het administratief ook eenvoudiger door alle regelingen voortaan onder te brengen onder één Brede Specifieke Uitkering (in beleidstermen: Brede-SPUK).

Anneke van Zanen-Nieberg, voorzitter van NOC*NSF, blikt in haar eerste column van 2023 vooruit op het komende sportjaar en vooral op de ambitieuze plannen van de sportkoepel. Die ambities reiken verder dan dit jaar en ook verder dan sport. “De stap om sport en sportief bewegen in te zetten als versterking van preventiebeleid, lijkt niet meer dan logisch.”

Vincent Luyendijk ondersteunt steden bij het verbeteren van de leefbaarheid. Zijn ervaring is dat het hierbij vaak gaat over domeinoverstijgende samenwerking tussen sport, bewegen, zorg, onderwijs, welzijn, mobiliteit, buitenruimte en cultuur. In een drieluik geeft hij zijn integrale kijk op een gezonde leefomgeving. In deel 1: de actieve buitenruimte.