De Nederlandse Sportraad heeft zich gebogen over de rol die zorgverzekeraars kunnen en willen spelen bij beweegstimulering. Hoewel deze rol voor de hand ligt, lijken verzekeraars vooral beperkingen te zien. In een brief aan alle bewindspersonen van het ministerie van VWS roept de NLSportraad hen daarom op om in gesprek te gaan met zorgverzekeraars. Zorgverzekeraars doen nu aan windowdressing, zo stelt de NLsportraad. Ze maken reclame met bewegen en sporten, maar verschuilen zich achter de Zorgverzekeringswet als wordt gevraagd om structurele preventiemaatregelen te financieren. Daarom moeten ze worden gestimuleerd om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen, voordat de problemen in de zorg onhoudbaar worden.
Met de huidige druk op het zorgstelsel stelt de NLsportraad vast dat er in de nabije toekomst sprake gaat zijn van marktfalen. Kwalitatief goede, betaalbare en toegankelijke zorg is straks niet meer leverbaar als zorgverzekeraars niet wezenlijk inzetten op preventie; waaronder bewegen.
Zorgverzekeraars hebben oog voor preventie concludeerde de NLsportraad. Dit is terug te zien de communicatie: websites staan vol met verhalen over preventie en zorgverzekeraars verbinden zich aan allerlei campagnes en samenwerkingen die bewegen stimuleren. In de brief geeft de adviesraad van VWS voorbeelden als SamenGezond van Menzis (stopt per 1 januari 2024) a.s.r. Vitality, en het Fit Pakket van Nationale Nederlanden. Deze programma’s van zorgverzekeraars zelf geven de verzekerde bijvoorbeeld de mogelijkheid een online gezondheidstest te doen, wat korting op een sportschoolabonnement of sparen voor cadeaubonnen. De NLsportraad zet bij die campagnes een kanttekening: “Daarmee bereiken de verzekeraars alleen hun eigen klanten en leggen ze de keuze om mee te doen bij de verzekerde zelf”, zo valt te lezen in de brief.
Samenvattend constateert NLsportraad dat hier in zekere mate sprake is van windowdressing. Wat zorgverzekeraars daadwerkelijk doen om Nederlanders in beweging te krijgen, is een druppel op een gloeiende plaat. Zodra er structurele financiering nodig is voor integrale projecten, verschuilen zorgverzekeraars zich achter de Zorgverzekeringswet en betalen alleen wat volgens de wet strikt noodzakelijk is. Voorzitter Michael van Praag: "Met de stille ramp die nu in Nederland plaatsvindt vullen de zorgverzekeringen hun wettelijke en maatschappelijke taak te smal in."
In de brief doet de NLsportraad een aantal suggesties voor initiatieven die zorgverzekereraars nu al kunnen nemen. Zo wordt voorgesteld om zorgverzekeraars een bepaald percentage van de omzet in een fonds te stoppen om structurele preventiemaatregelen te financieren. Verder stelt de raad ook voor zorgverzekeraars zorgverleners te laten betalen voor zorguitkomsten in plaats van voor verrichtingen. "Zo kan preventie lonend worden en ontstaat bijvoorbeeld ruimte voor prehabilitatie, beweegprogramma’s voor groepjes patiënten of een gesprek over preventie en achterliggende oorzaken in de spreekkamer bij de arts of aan de balie bij de apotheek."
De NLsportraad ziet dat de regering en de zorgwereld worstelen met de aanpak van de gevolgen van bewegingsarmoede. Het aantal mensen dat voldoende beweegt voor hun gezondheid is de afgelopen jaren gedaald naar 44% en het RIVM becijferde onlangs zelfs dat weinig bewegen leidt tot 5.800 doden per jaar. Voorzitter Michael van Praag: "Het verbaast ons dat zorgverzekeraars weinig proactief zijn op het gebied van beweegstimulering, maar er wel veel reclame mee maken. Zorgverzekeraars hebben een belangrijke wettelijke taak om kwalitatief goede, betaalbare en toegankelijke zorg voor hun verzekerden in te kopen en te vergoeden. Met de huidige zorgopgaven mogen de zorgverzekeraars deze zorgplicht niet meer los zien van de noodzaak om het stijgende beroep op de zorg terug te dringen. Dat kan onder andere met preventie. Hiervoor is op termijn een wijziging van het zorgstelsel onvermijdelijk. Maar spreek zorgverzekeraars nu ook al aan op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en kijk samen hoe ze meer ruimte kunnen nemen om bewegen te stimuleren binnen de huidige zorgverzekeringswet. Zorgverzekeraars bereiken namelijk als een van de weinige organisaties bijna alle Nederlanders en zij kunnen deze unieke positie die ze hebben bij de doelgroepen van preventie beter benutten. Samen hebben we de verantwoordelijkheid om te komen tot een gezonde bevolking die voldoende beweegt."
Foto: Ruud Morijn Photographer / Shutterstock
Michael van Praag treedt per 31 december terug als voorzitter van de NLsportraad in verband met het behalen van zijn maximale zittingstermijn. In dit interview blikt hij terug op de afgelopen acht jaar van zijn voorzitterschap:
