Sport & Gezondheid

Sportprojecten om sociaal kwetsbare mensen letterlijk en figuurlijk in beweging te brengen. Dat is waar Stichting Life Goals Nederland zich al sinds 2010 mee bezighoudt. Met een methodiek en een uitgebreid netwerk zijn al duizenden mensen met een lage sociaaleconomische status, zoals statushouders, daklozen en mensen met psychiatrische problemen, zo door sport op weg geholpen met een volgende stap in hun leven. Ondanks die geboekte resultaten ziet Life Goals dat het aantal kwetsbare Nederlanders toeneemt, vooral mensen met mentale problemen. Met een actiebudget wil de stichting de sportsector uitnodigen meer sociale sportinitiatieven op te zetten om de mentale gezondheid aan te pakken.

Over de maatschappelijke impact van het betaalde voetbal wordt al langer gesproken in Nederland. Eredivisieclubs hebben de laatste jaren uitgebreide programma’s opgericht om hun rol in de samenleving te vergroten. Onder het motto ‘Meer dan voetbal’ zijn clubs actief op thema’s als gezondheid, verbinding en duurzaamheid. In opdracht van de Eredivisie CV heeft de Universiteit Utrecht nu de omvang en impact van die MVO-programma’s onderzocht. Uit het eerste Maatschappelijk Impactrapport Eredivisie blijkt dat de voetbalclubs in het Coronajaar 2021/’22 met hun projecten bijna een half miljoen deelnemers wisten te activeren via 153 verschillende maatschappelijke projecten.

In juli hebben de staatsecretaris Maarten van Ooijen en minister Conny Helder (ministerie van VWS) het startsein gegeven voor de Beweegalliantie als onderdeel van het Preventieakkoord. Onder leiding van voormalig topschaatser Carl Verheijen wil VWS met de Beweegalliantie voor meer maatschappelijke aandacht en actie rond sport en bewegen zorgen. De focus ligt daarbij op betere samenwerking tussen departementen, alliantiepartners en lokale initiatieven. Om die verbinding te leggen en vooral de opdracht van de Beweegalliantie te formuleren werd afgelopen donderdag een tweede bijeenkomst gehouden met zestig partners uit het maatschappelijk werkveld.

Bewegen op Recept: een leefstijlinterventie waarbij zorgprofessionals patiënten doorverwijzen naar de sport- en beweegsector. Doelstelling? Mensen meer laten bewegen. Maar hoe werkt Bewegen op Recept in de praktijk? Wat zijn de succesfactoren? En wat zijn de belemmeringen? Mulier Instituut deed onderzoek.

Geen medicijnen op recept maar een verwijzing naar een wandelgroep of fietscursus. Dat is waar huisartsen in elf gebieden in Engeland als onderdeel van een proef mee gaan uitvinden of kleine leefstijlveranderingen de fysieke en mentale gezondheid van patiënten kunnen verbeteren. De Britse regering trekt voor dit plan 12,7 miljoen pond (omgerekend 15 miljoen euro) uit met als doel de druk op de huisartsen te verlagen. In sommige Britse media werd al over een ‘health shake-up’ gesproken, maar van huisartsen die juist met dit plan ontzien moeten worden klinkt ook een tegengeluid.

Voormalig topschaatser Carl Verheijen is benoemd tot voorzitter van de Beweegalliantie die vandaag start. Het startsein voor de Beweegalliantie is gegeven door staatssecretaris Maarten van Ooijen en minister Conny Helder (VWS). Met de Beweegalliantie wil VWS voor meer maatschappelijke aandacht en actie voor bewegen zorgen. De focus van de Beweegalliantie ligt op betere samenwerking tussen departementen, alliantiepartners en lokale initiatieven.

Fonds Gehandicaptensport lanceert vandaag de nieuwe Uniek Sporten app, waarin een belangrijk onderdeel is opgenomen: thuis sporten en bewegen. Deze app zorgt ervoor dat de groep 1,7 miljoen mensen met een beperking, die veelal inactief zijn door onvoldoende toegang tot sport, weer gaan sporten en bewegen. Gewoon vanuit huis.

Met zijn oratie 'Beter worden' is Hans Tol vorige week vrijdag officieel gestart als de eerste hoogleraar Sportgeneeskunde van Amsterdam UMC. Tol is daarmee de derde benoemde hoogleraar sportgeneeskunde van Nederland na Hans Zwerver (UMCG Groningen) en de inmiddels gepensioneerde Frank Bacx (UMC Utrecht). Tol was eind 2019 al benoemd aan de Universiteit van Amsterdam (Amsterdam UMC-UVA), maar hield nu pas zijn inaugurele rede. Hij hield daarin een pleidooi voor een sterkere rol van de sportarts bij het voorkomen van veel chronische aandoeningen.

Het CBS publiceerde vorige maand nieuwe beweegcijfers over ons beweeggedrag: slechts 47 procent van de Nederlandse bevolking voldoet aan de Beweegrichtlijnen. NOC*NSF voegde daar niet veel later nog een diepterecord van de sportdeelname uit 2021 aan toe (een daling van 800.000 mensen). Die alarmerende berichten over de beweegcrisis leidden nauwelijks tot het luiden van noodklokken of het maken van actieplannen. Pieter van der Meer, hoofdredacteur van Sport & Strategie online, roept daarom de vraag op of het tijd wordt voor een Urgenda-zaak voor sport en gezondheid.

Bij topvorm wordt snel aan topsporters gedacht die een onmogelijk geachte prestatie neerzetten. Ook in de zorgsector worden grensverleggende prestaties geleverd. Voor hun boek ‘Topvorm’ gingen Kim Putters, tot juni directeur van het SCP en hoogleraar Beleid en Sturing van de Zorg aan de Erasmus Universiteit, en Maarten Janssen, programmadirecteur bij Erasmus Centrum voor Zorgbestuur aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, op zoek naar de parallellen en verschillen tussen die werelden. Door de gesprekken met topsporters als Pieter van den Hoogenband en (oud)zorgbestuurders als Ernst Kuipers zagen zij bovendien dat de huidige prestatiesamenleving nog veel van de sport en zorg kan leren.

Mentale gezondheid is een hot topic. Door de coronamaatregelen de afgelopen jaren hoor je in het nieuws regelmatig berichten over dat vooral jongeren er mentaal soms slecht aan toe zijn. Hoe kan sport en bewegen eraan bijdragen om de mentale gezondheid van Nederlanders op peil te houden of te verbeteren? Wikke van Stam, onderzoeker bij Mulier Instituut, beantwoordt vijf vragen over dit actuele thema.

Nederland moet in 2032 het sportiefste land ter wereld zijn. Dat is de ambitieuze hoofddoelstelling van de Sportagenda 2032, die afgelopen maandag door de Algemene Vergadering van NOC*NSF werd aangenomen. De top-10 ambitie in de topsport blijft de komende tien jaar overeind staan, maar TeamNL wordt eerder ondersteunend gezien voor de grote sportieve opdracht waar Nederland voor staat. Die uitdaging is groot, bleek deze week uit verschillende cijfers. Het CBS constateerde dat in 2021 slechts 47% van de volwassen aan de beweegrichtlijnen voldeden en NOC*NSF concludeerde dat de sportdeelname tot een diepterecord is gedaald.

In 2017 zijn in Nederland de Beweegrichtlijnen ingevoerd om aan te geven hoeveel beweging minimaal nodig is voor een goede gezondheid. Het aantal Nederlanders dat aan die richtlijn voldoet is sindsdien min of meer gelijk gebleven. Net als in 2017 voldeed in 2021 bijna de helft (47%) van de Nederlanders van 4 jaar of ouder aan de Beweegrichtlijn. Bij specifieke leeftijdsgroepen is meer verandering te zien. Zo blijk uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor 2021 van het CBS en het RIVM dat meer kinderen van 4 tot 12 jaar en 75-plussers voldoende zijn gaan bewegen. Volwassenen in de leeftijd 18-35 jaar bewogen in 2021 juist minder dan in de voorgaande jaren.

De Boymansprijs is al sinds 1987 in het sportonderzoek een prestigieuze prijs voor het beste proefschrift op het gebied van lichamelijke opvoeding, sport en recreatie. Het Boymansfonds reikt deze prijs jaarlijks uit bij de Dag van het Sportonderzoek (dit jaar op 12 mei). De Boymansprijs 2021 wordt toegekend aan Mirjam Stuij voor haar promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam over ‘beweegzorg’ voor mensen met diabetes type 2. Voor dit onderzoek ging zij over het onderwerp in gesprek met zowel mensen met diabetes als zorgverleners en liep ze mee met wandelgroepen. Wij stelden de onderzoekster van Mulier Instituut vijf vragen over wat haar opviel uit de gesprekken en wat ze als verbeterpunten ziet.