Het sportjaar zonder podium

De veerkracht van de sport door de jaren heen

Vandaag op 23 maart is het een jaar geleden dat de eerste lockdown begon. Micha Peters en Jurryt van de Vooren van Sportgeschiedenis.nl presenteren op deze dag hun onderzoek naar de weerbaarheid van de internationale sport tijdens eerdere mondiale crisissen – van het kaatsen in Friesland tijdens de cholera-epidemie van 1866 tot en met corona in het afgelopen jaar. Deze verhalen zijn gebundeld in de online publicatie Sportjaar Zonder Podium, in samenwerking met Arko Sports Media.

Corona trof de wereld in het hart – óók de internationale sport. Toch kijken de sporthistorici Micha Peters en Jurryt van de Vooren terug op het coronajaar, omdat ontwrichtende gebeurtenissen de sport ook vormen.

De olympische vlag met de vijf ringen bijvoorbeeld is nu wereldberoemd. De introductie hiervan was meteen na de Eerste Wereldoorlog, als symbool van de internationale verbondenheid van de sport na een vreselijke oorlog. En dat geldt ook voor de gehandicaptensport, want die kwam direct na de Tweede Wereldoorlog op om miljoenen slachtoffers met zware oorlogsverwondingen te begeleiden bij hun terugkeer in de maatschappij. Zonder die twee oorlogen had de sport er nu heel anders uitgezien.

Vanwege corona zal de sport wederom een nieuwe vorm krijgen, maar niemand weet nog hoe. Met die gedachte hebben Peters en Van de Vooren onderzoek gedaan naar de weerbaarheid en veerkracht van de sport tijdens grote maatschappelijke crisissen. Precies een jaar na het begin van de eerste lockdown heeft dit geleid tot de online publicatie Sportjaar zonder podium, in samenwerking met Arko Sports Media en met een voorwoord van Bruno Bruins, voormalig minister voor Medische Zorg en Sport. Het wordt gratis aangeboden, een cadeau voor de Nederlandse sport in deze moeilijke tijd.

Condooms en scheenbeschermers

In deze online publicatie blijkt onder meer dat de uitbraak van aids in de jaren 80 heeft geleid tot de vrije verstrekking van condooms aan de sporters in het Olympisch Dorp – sindsdien een vast onderdeel van dit evenement. De FIFA nam in diezelfde tijd een paniekbesluit om het gebruik van de scheenbeschermer te verplichten, omdat de bond meende dat hierdoor verdere verspreiding van aids voorkomen kon worden.

Een ander opmerkelijk verhaal is dat het WK allroundschaatsen van 1890 in Amsterdam waarschijnlijk werd getroffen door een hele verre voorloper van het coronavirus, waardoor dat jaar zo’n 600 inwoners van deze stad werden gedood. Bijna alle deelnemers werden tijdens dat toernooi ook ziek.