Skeletonster Kimberley Bos doet eind januari mee aan het WK in Sankt Moritz. De wedstrijden zullen plaatsvinden op de oudste baan ter wereld, de zogenaamde Cresta Run. Het is een baan waar al eerder twee Nederlanders met een klein sleetje met een rotvaart naar beneden gleden.
De eerste Nederlander die dat deed was graaf Jules van Bylandt, die werd geboren op 24 augustus 1863 in Brussel. Van Bylandt was een nieuwsgierig en avontuurlijk man. Op jonge leeftijd reisde hij de wereld rond. Het liefst naar gebieden die nog niet in kaart waren gebracht. Hij bezocht onder meer Tibet, Rusland, Japan, het Noordpoolgebied en grote delen van Afrika.
Naast reizen was de graaf ook gek wintersport. Vanaf eind negentiende eeuw kwam hij regelmatig op de baan in Sankt Moritz om daar mee te doen aan de sledesporten, vooral het skeleton In 1902 werd hij zelfs tweede bij de Grand National, het onofficiële wereldkampioenschap. In 1903 werd hij derde en twee jaar later was hij goed voor de snelste seizoentijd.
Maar Van Bylandt wilde de Grand National natuurlijk uiteindelijk gewoon winnen. In 1907 was hij daarom al vroeg in het jaar in Sankt Moritz om zich goed voor te bereiden op het onofficiële WK dat begin maart zou plaatsvinden.
Op 18 februari was om er tien uur ’s ochtends een training. Van Bylandt ging als eerste van start. De Cresta Run was keurig geprepareerd en de edelman maakte al snel veel vaart. Ondertussen zag een baanwerker tot zijn schrik dat een van zijn collega’s was vergeten om een plank over het ijs weg te halen. Wanhopig poogde hij de aandacht van een baanwerker even verderop te trekken, maar tevergeefs. Met een snelheid van ruim 80 kilometer per uur knalde de graaf met zijn slee op de plank. Hij werd hardhandig van de slee gekatapulteerd en belandde in de sneeuw. Hij was op slag dood. De graaf overleed op 43-jarige leeftijd.
Ruim dertig jaar later waagde een andere edelman, baron Willem Gevers (Berlijn, 11 januari 1911) zijn leven op dezelfde skeletonbaan. Tijdens zijn eerste optreden op de Cresta Run in februari 1939 won hij direct de Grand National.
Een verslaggever van het Limburgs Dagblad deed in datzelfde jaar ook de Cresta Run aan. Hij wist niet wat hij zag. Het was daar een hypermoderne bedoening voor die tijd: "Bij de finish is een telefoonpost en de bediening roept door een megafoon, een soort geluidsversterker, den rijder de gemaakte tijd toe. Dat tijd opnemen geschiedt met elektrische tijdmeters en moet zo nauwkeurig geschieden, dat tienden van een seconde geregistreerd worden.’ Hoogstnoodzakelijk, want ‘menige wedstrijd wordt tegenwoordig met een tiende seconde gewonnen."
Snelheidsduivel Gevers bracht het volgens De Telegraaf "in zijn eerste van de drie races, die nodig waren voor den Grand National, tot ongeveer 120 kilometer uursnelheid, ook geen kleinigheid als men bedenkt dat men op den buik op zo’n klein sleetje ligt, het hoofd alleen beschermd door een leren valhelm naar voren en den neus op misschien 15 centimeter boven het ijs."
Er was sinds het tragische einde van graaf Bylandt veel gebeurd op het gebied van veiligheid. "De skeletonracer heeft ook beschermingsstukken aan de knieën en ellebogen, terwijl zich aan de schoenpunten harkjes bevinden, nodig om wat bij te remmen en om de richting te bepalen. Zo toegerust storten de deelnemers zich in de ijsgoot om daarin als torpedo’s naar beneden te stuiven. Het gebeurt bijna dagelijks dat er skeletonrijders uit de bocht vliegen. Zij worden dan opgevangen door zachte sneeuw, bedekt met stro, waardoor het aantal ongelukken tot een minimum beperkt blijft."
Gevers werd na zijn loopbaan een succesvol diplomaat, onder meer als ambassadeur in Groot-Brittannië. Hij overleed op 23 mei 1994 in Monaco op de gezegende leeftijd van 83 jaar.
Nu is het de beurt aan Kimberly Bos om officieel wereldkampioen te worden op de Cresta Run. De titel kan ze dan opdragen aan twee illustere, edele landgenoten.
Fotobijschrift: Jules van Bijlandt tijdens een door hem gewonnen wedstrijd skeleton. Foto: Collectie Huis van Amerongen / Het Utrechts Archief
