Nederland dankt eerste wereldtitel veldrijden aan een Vlaeminck

Het WK veldrijden wordt komend weekend (4 en 5 februari) georganiseerd in Hoogerheide. In 1981 wist er voor het eerst een Nederlander de wereldtitel cyclocross te grijpen. Hennie Stamsnijder werd toen dankzij de raad van Roger de Vlaeminck de beste veldrijder ter wereld.

Stamsnijder (Enter, 21 juli 1954) groeide op in een groot boerengezin. Hij hield van sport en ging als jongetje fanatiek voetballen, maar vanwege gebrek aan talent stopte hij daar weer rap mee. Voor het wielrennen bleek hij wel aanleg te hebben. Bij de aspiranten werd hij al snel kampioen van Overijssel. Zijn zus Ria, die bij de jongens mee mocht doen, werd tweede. Hij werd aanvankelijk belastinginspecteur, maar die baan gaf hij in 1977 op om zich volledig op het wielrennen te kunnen richten.

Stamsnijder presteerde goed in de diverse wielerdisciplines. Zo werd hij nationaal kampioen op de baan, deed hij in 1976 mee aan de olympische ploegentijdrit en werd hij Nederlands kampioen op de weg bij de amateurs. Ook deed hij enkele keren mee aan de Tour de France en werd hij als cyclocrosser negenmaal kampioen van Nederland. Het onbetwiste hoogtepunt uit zijn wielercarrière was toch wel de wereldtitel veldrijden van 1981.

Ontmoeting met De Vlaemink

Drie maanden voordat Stamsnijder de wereldtitel in februari van dat jaar in Tolosa in Spaans Baskenland won, leerde hij De Vlaemink kennen. De Belg was eind jaren zestig zelf eenmaal wereldkampioen veldrijden geworden, dus was op dat gebied een goede raadgever.

Ploegleider Fred de Bruyne stelde de twee kersvers teamgenoten begin december 1980 aan elkaar voor. De Bruyne had een geniale ingeving, zo staat te lezen in diverse dagbladen uit die tijd. "Roger, gij weet zoveel van veldrijden, kunt ge Hennie niet een handje helpen? Zeg hem hoe hij het wereldkampioenschap in Tolosa moet rijden en hij zal uw knecht zijn in de klassiekers." "Akkoord Fred", antwoordde de 34-jarige Belg. Tegen Stamsnijder zei De Vlaemink: "Kom eens per week naar mij toe om samen te trainen."

Dat gebeurde en vanaf toen werd er nauw contact gehouden. Zo belde de Vlaeminck vlak voor de start van het WK in Tolosa nog met Stamsnijder om de koerstactiek uit te stippelen. Stamsnijder: "Roger vroeg me wat voor weer het was. Ik zei: regen. Hij zei: dan hoef je alleen Zweifel in de gaten te houden. Doe de eerste vier ronden rustig aan en probeer dan te demarreren. Dan ga je weg en je blijft weg." En zo geschiedde.

Wereldtitel ondanks lekke band

Een paar uur later was Hennie Stamsnijder de eerste Nederlandse wereldkampioen veldrijden. Hij had exact gedaan wat zijn ploeggenoot hem had ingefluisterd. Stamsnijder hoefde enkel voor een goede uitvoering van het plan van De Vlaemink te zorgen. Het was hoe dan ook een opmerkelijke prestatie, want de laatste ronde reed Stamsnijder met een lekke band.

In 1989 beëindigde Stamsnijder zijn wielercarrière, omdat zijn zoontje ernstig ziek werd. Stamsnijder werd later nog wel Nederlands bondscoach van de veldrijders. Later ging hij aan de slag als manager sportmarketing bij Shimano.

Fotobijschrift: Hennie Stamsnijder op kop bij het WK veldrijden in Oss, achter hem de Belg Liboton die wereldkampioen werd. Stamsnijder werd tweede achter hem. Foto: Antonisse, Marcel / Anefo, Nationaal Archief (CC0).