Bij gebrek aan internationale sport worden er momenteel virtuele wielerwedstrijden georganiseerd. Zoiets gebeurde in 1942 ook al, maar dan zonder wifi.
We staan aan de vooravond van de mooiste sportzomer, die Nederland nooit had. Komend weekend had die in Zandvoort moeten beginnen met de Formule 1 om pas te eindigen op 7 september met de slotceremonie van de Paralympische Spelen. In plaats daarvan zitten we in quarantaine met af en toe een virtuele vervanger voor een gecanceld evenement. Kiki Bertens doet deze week mee aan het virtuele tennistoernooi van Madrid. De darters spelen een onlinetoernooi, mits de wifi werkt. En ook in de wielerwereld zijn er de afgelopen maand de nodige wedstrijden geweest, waarbij de sporters thuis op de rollerbank tegen elkaar uitkomen.
Dankzij enkele creatieve geesten en de moderne digitale techniek worden al die sporters zo alsnog met elkaar verbonden – typerend voor dit internettijdperk. Dat wil echter niet zeggen dat het voor de eerste keer is dat virtuele sportevenementen worden georganiseerd, want in de Tweede Wereldoorlog gebeurde dit ook al.
Na de Duitse inval tachtig jaar geleden werd er meer aan sport gedaan dan nu. Pas in september 1944 kwam er in Nederland helemaal een einde aan vanwege de Spoorwegstaking, de Hongerwinter en de bevrijding van ons land die na september 1944 niet werd voltooid. De oorlogsjaren daarvoor zaten door heel Europa de stadions bomvol als prettige afleiding van de dagelijks ellende. Er werd veel geld verdiend aan de sport en die gedachte maakte de mensen creatief, óók in de oorlog.
Ook het wielrennen ging door, behalve de wereldkampioenschappen en de belangrijkste internationale rondes, toen de Tour de France, de Giro d’Italia en de Ronde van Duitsland. De meeste klassiekers werden nog wél gereden, zoals de Ronde van Vlaanderen en Milaan – San Remo.
Het gemis van die grote rondes bleef echter enorm, omdat die voor de meeste omzet zorgden voor de organisatoren en sportkranten. "Het is daarom geen wonder", schreef Het Advertentieblad op 31 oktober 1941, "dat men overal naar een formule zoekt, die het mogelijk maakt, ondanks den oorlog, toch iets dergelijks te kunnen organiseeren." Als organisator van de Ronde van Italië kwam La Gazette dello Sport met het idee om die op papier af te handelen, waarbij de Italiaanse klassiekers – die dus wel werden verreden – als basis van de fictieve etappes functioneerden. "Na iederen klassieken wedstrijd dient een klassement opgemaakt te worden en na de Ronde van Lombardije volgt dan een totaalklassement, waarin de over alle klassieke wedstrijden gemaakte tijden zijn verwerkt. De man die over al deze wedstrijden gezamenlijk den kortsten tijd noteerde, wordt winnaar van de Ronde van Italië."
Zo kon de krant het hele seizoen door aandacht trekken en alsnog een deel van de omzet maken, die het onder normale omstandigheden had gehad. Verder diende het een politiek doel, want de Italiaanse fascistische leider Mussolini wilde graag dat het wielrennen gewoon doorging. Die gaf daarom alle steun aan deze virtuele wielerronde.
Zo bestond de Giro van 1942 uit acht fictieve etappes, gebaseerd op Milaan – San Remo, Giro del Lazio, Giro della Toscana, Giro dell’Emilia, Giro del Veneto, Giro del Piemonte, Giro della Campania en Giro di Lombardia. Aan het eind had Gino Bartali de meeste punten verzameld en was daarmee de winnaar van deze fictieve Ronde van Italië. Een jaar later werd dit opnieuw gedaan, maar na vier klassiekers werd Italië aangevallen door de Geallieerden, waarna Mussolini door zijn landgenoten werd gearresteerd. Dat betekende meteen het einde van de tweede fictieve Giro d’Italia, waarna Glauco Servadei tot winnaar werd uitgeroepen.
Het was allemaal behelpen geweest, maar zo waren er in 1942 en 1943 toch nog virtuele wielerrondes van Italië gereden. Creatieve organisatoren van sportevenementen die deze sportzomer nog wat willen opleuken, doen er daarom goed aan om eens op zoek te gaan naar ideeën uit de Tweede Wereldoorlog. Als professionele sporthistorici willen wij daarbij natuurlijk graag helpen.
Foto: Wikimedia (CC)
Elke sport heeft rugnummers, maar zonder een naam zijn het slechts cijfers. In de rubriek Rugnummers duiken sporthistorici Jurryt van de Vooren en Micha Peters daarom wekelijks in bijzondere verhalen, prestaties en gebeurtenissen uit de sportgeschiedenis. Ook dit soort verhalen op maat voor je eigen sportorganisatie? Neem dan contact met Arko Sports Media voor de mogelijkheden.
