Het EK voetbal is in Zwitserland. Nederland zou dit vrouwensportevenement in 1989 al eens organiseren, maar dat ging mis. Jammer, wat dan hadden we Sarina Wiegman toen al leren kennen.
Een ijkpunt in het Nederlandse vrouwenvoetbal is het Europees kampioenschap van 2017, nota bene in eigen land. Het is nog steeds de enige keer dat Nederland dit toernooi heeft georganiseerd.
Toch had het EK van 1989 hier al kunnen plaatsvinden, als onderdeel van het eeuwfeest van de KNVB. De UEFA had hier zelfs mee ingestemd. ‘Het Europees kampioenschap van 1989 zou een belangrijke stimulans kunnen betekenen voor het vrouwenvoetbal in Nederland,’ schreef dagblad De Waarheid, als één van de zeer weinige media die de vrouwelijke voetballers toen al serieus nam.
Er moest wel aan één voorwaarde worden voldaan: "Of Nederland inderdaad de eerstvolgende eindronde mag organiseren is nog geenszins zeker. Daartoe zal de nationale ploeg zich eerst voor die eindronde moeten kwalificeren."
Zo ging dat nog in die tijd. Slechts vier landen deden mee aan die eindronde, waarvan één werd aangewezen als organisator. Nederland moest zich dus plaatsen voordat het EK werd toegewezen.
Op 5 november 1988 vervloog die hoop na een nederlaag in eigen huis tegen Noorwegen. Daarmee was plaatsing voor de eindronde definitief voorbij, en zo ook de organisatie van dit EK voetbal. West-Duitsland plaatste zich wél en werd zo gastland van het toernooi. Het won uiteindelijk ook die Europese titel.
"De KNVB-jubileumcommissie kan alvast één onderdeel van de feestkalender schrappen", concludeerde Bert Wagendorp in zijn verslag in de Volkskrant. "Met de nederlaag gingen niet alleen de plannen voor de organisatie van het EK in rook op, maar blijft ook de publicitaire uitstraling voor het vrouwenvoetbal uit. In Nederland, waar vrouwen sinds 1972 georganiseerd spelen, vormen zij vier procent van het totale ledenbestand van de KNVB. Groei zit er de laatste jaren nauwelijks meer in, terwijl de KNVB het vrouwenvoetbal toch als een potentiële groeimarkt blijft zien."
We zullen nooit weten of Wagendorp het goed had voorzien en dat het EK van 1989 inderdaad de doorbraak had kunnen zijn van het Nederlandse vrouwenvoetbal – bijna dertig jaar eerder dan wat er uiteindelijk is gebeurd. Het is tenslotte nooit gebeurd.
Wat er wél in 1989 gebeurde is dat Sarina Wiegman als enige vrouw aandacht kreeg in het jubileumboek van de honderdjarige KNVB. "De rasechte Haagse begon al op haar zesde jaar met voetballen."
In dat verhaal filosofeerde Wiegman over de toekomst van het vrouwenvoetbal in ons land. "De echte doorbraak kan pas plaatsvinden wanneer het Nederlands elftal iets bereikt." In 2000 herhaalde ze die opmerking in een uitzending De Toekomst van Karel, waarmee Karel van de Graaf werd bedoeld. Zo’n beetje aan het einde van het programma wilde de presentator weten hoe lang het nog zou duren voordat een topclub een vrouwelijke coach aan zou nemen.
Wiegman: "Wij hebben als voetbalsters nog niet zo heel veel gepresteerd. Willen wij de status hebben om aan de slag te gaan, dan moeten we eerst een EK of WK spelen. Dat de mensen je kennen, je hebben zien voetballen. Dan denk ik dat we meer geaccepteerd worden."
Op het EK van 2017 leidde Wiegman als bondscoach het Nederlands elftal naar de Europese titel. Het was de grote doorbraak, exact zoals ze in 1989 en 2000 had voorzien.
Dat maakt de vraag extra interessant wat er in 1989 zou zijn gebeurd als Nederland wél had meegedaan aan het EK in eigen land. Dan hadden we de Wet van Wiegman misschien al in 1989 aanvaard.
Foto boven artikel: Dutchmen Photography / Shutterstock.com
