"Sport en cultuur kunnen jongeren gelukkiger maken"

Gemeente Waadhoeke geeft jongeren met pilot ‘Gratis Aktyf Waadhoeke’ 200 euro sport- en cultuur te goed

Minder 12- tot 16-jarigen in Nederland zijn positief over hun eigen gezondheid dan in voorgaande jaren. Ook toont hun mentale gezondheid sinds de coronapandemie nog geen tekenen van herstel. Dat zijn enkele zorgwekkende conclusies uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 van de GGD en het RIVM. Met de pilot ‘Gratis Aktyf Waadhoeke’ wil de Friese gemeente Waadhoeke jongeren in beweging laten komen. Wethouder van sport René de Vries: “Sport en cultuur dragen bij aan sociale verbondenheid en talentontwikkeling en kunnen hen nu en in de toekomst veerkrachtiger en gelukkiger maken.”

Alle 2.615 in Waadhoeke woonachtige jongeren (12-16 jaar) kregen in juni een persoonlijk sport- en cultuurtegoed ter waarde van € 200 van de gemeente. Met het tegoed kunnen jongeren bijvoorbeeld deelnemen aan proeflessen of lid worden van een sportclub. Of een schrijfworkshop of fotografiecursus volgen. Wethouder De Vries: "Op het platform YnBeweging kunnen jongeren met hun eigen Gratis Aktyf Waadhoeke tegoed zelf een keuze maken uit het sport- en cultuuraanbod binnen onze gemeente. Het aanbod wordt doorlopend gevuld door de sport- en cultuuraanbieders. Dat drempelloze aanbod is gericht op actieve participatie: meedoen in plaats van meemaken. Meedoen aan sport en cultuur moet net zo vanzelfsprekend zijn als naar de basisschool gaan."

Sport en cultuur op school

Tegelijk met deze pilot worden het afgelopen schooljaar en komend schooljaar op de drie middelbare scholen in Waadhoeke naschoolse sport- en cultuuractiviteiten aangeboden tijdens zogenoemde ‘rijke schooldagen’. De Vries: "Deze vakprofessionals van Sport Fryslân brengen sport- en cultuuractiviteiten op school. Dicht bij de doelgroep dus. Dat kan een mooi opstapje zijn naar het aanbod op YnBeweging."

Experimenteren en leren

De wethouder ziet Gratis Aktyf Waadhoeke als een experiment om van te leren. "De vraag is natuurlijk in hoeverre we met deze pilot jeugd in beweging brengen? Faciliteren we ook inactieve jongeren of alleen de al actieve jongeren? Wat is lokaal het effect op de sport- en cultuurinfrastructuur en in hoeverre worden sport- en cultuuraanbieders vanuit het gedachtegoed ‘transitie in de sport en cultuur’ bewogen om te innoveren met bijvoorbeeld flexibel aanbod? Dit zijn onzekerheden en uitdagingen, maar die gaan we niet uit de weg. We leren, experimenteren en passen aan waar nodig."

"Meedoen aan sport en cultuur moet net zo vanzelfsprekend zijn als naar de basisschool gaan."

René de Vries - Wethouder Sport Gemeente Waadhoeke

Of de sport- en cultuuraanbieder de pilot aankunnen is ook nog afwachten. De meeste aanbieders zullen graag meer leden of deelnemers verwelkomen, maar dan moeten er wel voldoende vrijwilligers, trainers, begeleiders en accommodatiemogelijkheden zijn. De Vries is zich ervan bewust dat een mogelijk grote toestroom van jongeren te veel druk kan leggen op een aanbieder. "Het is een proces van experimenteren en leren. Samen met een buurtsportcoach en cultuurcoach proberen we aanbieders zo goed mogelijk te begeleiden, ook door maatwerk. Voor bijvoorbeeld verenigingen is het zó belangrijk dat jongeren aanhaken. Want behalve dat ze als lid actief sport of cultuur beleven, kunnen zij – of hun ouders – van waarde zijn als vrijwilligers."

Gezonder en gelukkiger

Het mes snijdt dus aan meer kanten. Dat is precies waar het om draait, vertelt De Vries. "Jongeren drempelloos sport en cultuur aanbieden is een soort vliegwiel: het zet meerdere processen in werking. Dit brengt hen in contact met anderen, vergroot hun zelfvertrouwen, leert hen omgaan met winnen en verliezen en laat hen eigen talenten ontdekken en ontwikkelen. Dat vergroot de kans op minder isolement en op een betere gezondheid, zowel fysiek als mentaal. Deze beleidstheorie sluit aan bij het model van Positieve Gezondheid van Machteld Huber, waarbij gezondheid vanuit een breed perspectief wordt benaderd. Aandacht voor lichamelijke gezondheid, maar ook voor zingeving, mentaal welbevinden en meedoen dragen bij aan het vermogen van jongeren om met fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan.

Ervaringen delen

Enkele gemeenten in Friesland volgen ‘Drempelloos sport en cultuur beleven’ met belangstelling. Uniek aan deze pilot van de gemeente Waadhoeke is de combinatie van gratis sport- en cultuuraanbod voor jongeren met daarnaast activiteiten op scholen. Sportief, creatief en cognitief ineen. Wethouder René de Vries is benieuwd of meer gemeenten initiatieven op dit gebied ontplooien. Hij is nieuwsgierig naar hun ervaringen en deelt graag de bevindingen van Waadhoeke: r.devries@waadhoeke.nl.

Achtergrondinfo Gratis Aktyf Waadhoeke

  • De pilot ‘Drempelloos sport en cultuur beleven’ is een initiatief van gemeente Waadhoeke in samenwerking met Stichting Seewyn Kunsteducatie en Sport Fryslân.
  • Gratis Aktyf Waadhoeke is de naam die het project heeft gekregen, bedacht door de jongeren zelf.
  • Meer dan 90 sport- en cultuuraanbieders doen al mee met Gratis Aktyf Waadhoeke.
  • In de eerste week na lancering hebben 270 jongeren zich aangemeld voor hun Aktyf Waadhoeke tegoed.

Meer info op de website.

Foto boven artikel: gemeente Waadhoeke

Lees ook deze opinie van Roxanna van Erp: