Toenemende regeldruk (ondanks goede bedoelingen van de overheid) en risico’s die bestuursleden hoofdelijk dragen, kunnen een verdere afname veroorzaken. Het CBS geeft aan dat in stedelijke gebieden ongeveer één op de tien inwoners actief is als vrijwilliger in de sport, en verwacht dat het aandeel van de Nederlanders dat vrijwilligerswerk doet in de sport de komende jaren gelijk zal blijven of licht dalen.

Hoewel vrijwilligers dus onmisbaar zijn, en er bij heel veel clubs een groot tekort aan vrijwilligers (en zeker bestuursleden) is, valt het op dat de meeste verenigingen nog altijd voor een hele traditionele benadering van vrijwilligers- en contributiebeleid kiezen. De meeste verenigingen vragen hun leden om contributie in de vorm van geld, meestal aangevuld met een aantal uur kantinedienst per seizoen. Terwijl je als vereniging veel liever hebt dat mensen hun tijd in plaats van hun geld in de club steken. Want een betrokken vrijwilliger die een team traint, de wedstrijden fluit, de administratie oppakt, de communicatie verzorgt, of als bestuurslid actief wordt, zorgt voor een veel grotere kostenbesparing dan je ooit in contributiegelden zou ontvangen van dezelfde speler of ouder van een jeugdspeler.

Natuurlijk zijn er vele commerciële en niet-commerciële instanties, georganiseerd en/of gesubsidieerd door gemeentes, sportbonden, of overheden, die advies geven hoe je meer vrijwilligers voor jouw vereniging kan vinden. Het probleem van deze trajecten is echter dat deze vaak te veel tijd en coördinatie vergen van – jawel – de bestuursleden en coördinerende vrijwilligers die je juist probeert te vinden. Kip en ei dus. Ik denk dat je het als vereniging simpel moet houden, en een efficiënte oplossing moet zoeken, want juist tijd is schaars.

Mijn advies aan verenigingen is simpel:

• Leg je leden en hun ouders uit dat een vereniging bestaat uit vrijwilligers, en dat dit de enige manier is om de contributie betaalbaar te houden voor iedereen. Dit lijkt een open deur, maar er zijn ontzettend veel leden die zich dit niet realiseren.
• Maak het leuk en makkelijk voor mensen om een taak op te pakken binnen de vereniging, en probeer commissies te vormen, zodat mensen van elkaar kunnen leren en zodat er een gezellige sfeer ontstaat. Een WhatsApp-community is overigens een handige manier om dit digitaal te organiseren.
• Introduceer een nieuw contributiebeleid dat mensen stimuleert om tijd in plaats van geld te steken in hun vereniging, en zorg voor een vrijwilligersbeleid dat ervoor zorgt dat vrijwilligers zich gewaardeerd voelen, zodat ze langer blijven.

Geen tekort meer bij FC Weesp

Bovenstaande stappen zijn relatief eenvoudig te realiseren, zonder dat dit je heel veel tijd kost. En probeer vooral niet om de perfectie na te streven. Ga gewoon van start en verbeter het proces op basis van de dingen die je al gaande leert. En betrek je nieuwe vrijwilligers in dit proces, want de meeste verenigingen hebben ontzettend veel vrijwilligerstalent rondlopen langs de lijn dat nog niet gescout is.

Bij FC Weesp hebben we bovenstaande stappen genomen en hoewel onze vereniging ontzettend snel groeit, hebben we geen tekort aan vrijwilligers meer. We kunnen nu hier en daar zelfs doorselecteren en de juiste mensen op de juiste plek zetten. Dus dit is een bewezen concept, waarvan meer verenigingen gebruik zouden kunnen maken om het vrijwilligerstekort structureel op te lossen.

Deze column verscheen eerder in vakblad SPORT Bestuur en Management.