Het NLcoach Congres op 19 december staat volledig in het thema van AI, met als thema: ‘AI in Actie: de nieuwe spelregels voor trainer-coaches in de sport.’ Kunstmatige Intelligentie, oftewel AI, heeft zijn intrede in de sport gemaakt en is niet meer te negeren, stellen dagvoorzitter Jeroen Otter en keynote spreker Erik Klein Nagelvoort. Zij zien AI als een cruciaal middel om als coach te kunnen verbeteren. "De vraag is niet: Wat gaat AI voor mij betekenen, maar: ik heb een uitdaging en hoe zou AI mij daarbij kunnen helpen?"
Voormalig shorttrack bondscoach Jeroen Otter werkt sinds 2023 voor het High Performance Team van NOC*NSF en is de coach van de coaches. Erik Klein Nagelvoort is voorzitter van de KNHB én oprichter en eigenaar van Blue Field Agency, een bureau dat organisaties helpt te groeien met AI, data en design. Van welke kant Otter en Klein Nagelvoort ook komen, ze zien allebei de voordelen van deze innovatie. Wat verstaan zij onder AI? “AI is een breed begrip”, zegt Otter. “We kunnen met deze technologie iets dat we zelf niet kunnen. AI is sneller en zonder vooroordeel. We kunnen het menselijke eruit halen, bijvoorbeeld door iets te meten dat we gevoelsmatig niet zelf kunnen zien.”
"Toen ik in de States werkte, kon ik daar high speed films gebruiken. Had ik ineens duizend frames per seconde waarmee ik de start, het rechte eind of de bocht kon analyseren. Daarmee zie je meer dan met een video van 30 frames per seconde. De variatie in die beelden zou ik heel goed met AI kunnen hebben herkennen. AI kan sneller patronen zien dan dat je dat zelf kan."
Dat beaamt Klein Nagelvoort. Hij ziet AI als een goed middel voor de optimalisatie van de performance. "Als je denkt en werkt als een robot, kun je dat automatiseren met AI. Denk bijvoorbeeld aan routinematige klussen als het analyseren van wedstrijden. Nu analyseren coaches urenlang op een hotelkamer de tegenstander. Waarom laten we niet een AI-systeem de tegenstander analyseren?"
"Met patroonanalyses kun je in real time de afstand tussen de linies aanval, middenveld en defensie van een hockeyteam analyseren. Als de tegenstander compact speelt, komt je ploeg daar niet doorheen. Maar als het systeem ruimte ziet, kun je heel snel schakelen. Dat kan nú al. Al is vervolgens wel de vraag: Willen we dit?"
Otter borduurt verder op het laatste voorbeeld van Klein Nagelvoort. "Als je een camera boven een handbalveld zou hangen, kan die de snelheid en accuratesse meten van de bal die rondgaat. Daarmee kun je waarschijnlijk net wat eerder detecteren of een speler moe wordt. Als coach mis je dat."
Lees meer over het programma van het NLcoach Coach Congres 2025 op de congreswebsite.
Otter vindt dat iedere trainer-coach mee moet in het gebruik van
AI. Al is het maar omdat je open moet staan voor nieuwe ontwikkelingen om
geactiveerd te blijven, zegt Otter. "Als je je binnen de bubbel van je eigen
sport blijft bewegen, zie je sommige dingen niet. Het gevaar bestaat zelfs dat
als je het goed doet in een sport, de omgeving je werk gaat overnemen. Voor je
het weet dut je in.|
"Het toepassen van AI, het erover nadenken om het toe te passen, is cruciaal om je te verbeteren als coach, om sporters te verbeteren"
Ook spelers zullen op verschillende manieren gestimuleerd moeten worden om blijvend gemotiveerd te zijn. "Die insteek is in mijn beleving heel belangrijk om een lange relatie met de sporter aan te gaan. Een sporter stapte dertig jaar geleden rond zijn 25ste uit de sport, want de maatschappij riep. Daardoor had hij maar een relatief korte periode om zich te verbeteren. Nu blijven sporters wel tien jaar langer in de sport. Het is daarom nodig om nieuwe dingen toe te voegen. Coaches die zich desondanks rigide opstellen door telkens hetzelfde aan te bieden, zullen zich uitselecteren."
AI helpt spelers en trainer-coaches ook om zich verder te ontwikkelen. "Om bij de atleet te beginnen," zegt Klein Nagelvoort, "ik denk dat er nog veel mogelijk is in het praten met de eigen data. Eigen performance data, data van anderen; we hebben nog lang niet alle analyses gedaan die we in de sporten zouden kunnen doen."
"We gaan ook nog leren van wat computers allemaal kunnen. Jaren dachten we dat de schaakmachine niet kon winnen een mens. Nu dat wel is gebeurd, leren wij daar weer van, bijvoorbeeld van de patronen die de computer gebruikt. Daar worden wij ook weer slimmer van. Ik heb ook een voorbeeld gezien van een basketbalteam dat traint met robots. Waar gaan die robots staan? Is dat een positie die je verwacht had? Of denk aan de fan experience. Je zou kunnen bedenken dat je Messi met een camera direct van boven wil volgen, dat je een eigen view op het spel krijgt. Dat zijn ontwikkelingen die nu al bezig zijn."
Otter sluit zich daarbij aan. "Innoveren is ontzettend belangrijk. Het toepassen van AI, het erover nadenken om het toe te passen, is cruciaal om je te verbeteren als coach, om sporters te verbeteren."
"Omarm het en ga het proberen", zegt Klein Nagelvoort. "Dat wil ik meegeven. En begin niet bij controle, maar vanuit aandacht. Heb aandacht voor wat het is, voor wat het niet is en voor de dingen die mis kunnen gaan. Alleen dan kun je met iets nieuws beginnen."
Otter besluit: "De vraag is niet: Wat gaat AI voor mij betekenen, maar: ik heb een uitdaging en hoe zou AI mij daarbij kunnen helpen? Als die vraag nog niet gesteld is, wordt die op het NLcoach Congres wel aangewakkerd."
Dit artikel verscheen eerder in een uitgebreidere versie in vakblad NLCOACH.
Meer weten over AI in het coachvak?