Gisteren was het precies twee jaar geleden dat het rapport Schaduwdansen verscheen. Voor veel dansers betekende het rapport erkenning: eindelijk werd uitgesproken wat lang verzwegen bleef. Het bracht een breed gedeeld besef teweeg dat het anders moet – én dat het ook anders kán. Twee jaar later is die beweging voelbaar.
Omdat de danswereld – na de onthullingen van Kim Koumans, die in 2018 de code of silence in de dans als eerste met een eerste donderende klap doorbrak – wel vermoedde dat de uitkomsten van het onderzoek niet mals zouden zijn, vond al tijdens het onderzoek druk overleg plaats in een door de ministeries van VWS en OCW opgerichte werkgroep. Ook NOC*NSF, POS en een aantal dansorganisaties maakten deel uit van die werkgroep. En zo kon op de dag van publicatie van het rapport ook de oprichting van Alliantie Dans Veilig bekendgemaakt worden. "De getuigenissen van alle dansers die zich onveilig hebben gevoeld zijn meer dan zorgwekkend", sprak Lodewijk Klootwijk, directeur van Platform Ondernemende Sportaanbieders (POS) en woordvoerder van de verse Alliantie, bij die gelegenheid. "Als alliantie zijn wij verplicht om de bevindingen uit het rapport serieus te nemen, aanbevelingen voortvarend op te pakken en de sector sociaal veiliger te maken."
Vrij snel na de oprichting sloten meer dan een dozijn dansorganisaties zich aan bij de Alliantie aangesloten, waaronder Dansondernemers Nederland, Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA), de Vereniging van dansleraren, de NADB, NOC*NSF en het Platform Ondernemende Sportaanbieders.
POS nam bij de totstandkoming van de Alliantie het voortouw, legde Klootwijk uit in vakblad Sport & Strategie (editie 3-2023): "Dans is meer een ondernemerssport dan een verenigingsport. Het Verinorm-rapport biedt daarnaast de ultieme handvatten om de danssector gezamenlijk veiliger te maken. We zijn erg geschrokken van het rapport. Het is erger dan we dachten. Maar we zijn ook blij met de aanbevelingen die worden gedaan om de danssector veiliger te maken. Met de opzet van de Alliantie willen we de branche meer bij elkaar brengen, zoals Verinorm ook aanbeveelt. Er zijn vele verschillende soorten dans. Met allemaal eigen cultuur en organisaties. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om de sector veiliger te maken. Dat kan alleen als we het ook samen oppakken en leren van elkaar."
Inmiddels is de Alliantie Dans Veilig weer vele stappen verder. Met de publicatie van het jaarverslag 2024–2025 blikt de Alliantie Dans Veilig terug op een jaar vol samenwerking, verdieping en verbinding.
Op 2 juli 2024 vond de eerste Dans Veilig Kennisdag plaats – een mijlpaal. Betrokkenen uit alle delen van de sector kwamen samen om ideeën te delen, dilemma’s te bespreken en richting te geven aan een gezamenlijk streven: een sociaal veilige danswereld. De kennisdag markeerde de aftrap van de expertgroepen, die sindsdien werken aan thema’s als machtsverhoudingen, welzijn, meldstructuren en scholing.
Daarnaast werden de Ethische Commissie en Opvolgingscommissie officieel ingesteld. Hiermee is een belangrijke basis gelegd voor onafhankelijk toezicht en blijvende reflectie op het vervolg van Schaduwdansen.
Steeds meer dansers, docenten, organisaties en melders weten de weg naar ondersteuning en informatie te vinden. Op de vernieuwde website van Dans Veilig is duidelijke informatie beschikbaar, waaronder infographics, routes voor hulp en advies, een online zorgkaart en een overzicht van deskundige vertrouwenspersonen.
Voor dansscholen is de handreiking sociale veiligheid gepubliceerd, met praktische tools zoals een stappenplan voor meldingen, omgangsregels en tips voor gesprekken in de lespraktijk. Ook is een gratis e-learning gelanceerd over het herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag.
De Alliantie Dans Veilig was het afgelopen jaar zichtbaar in het veld. Tijdens evenementen, wedstrijden en gesprekken met gezelschappen werd niet alleen informatie gedeeld, maar ook geluisterd. Onder meer op de Nederlandse Dansdagen en de Dance Medicine cursus werd sociale veiligheid besproken als essentieel onderdeel van professioneel werken.
Daarnaast is een verkenning gestart naar de behoefte aan een beroepsvereniging voor dansers, waarvoor de eerste input vanuit de focusgroep inmiddels is opgehaald.
Met vertrouwen én realisme kijkt de Alliantie Dans Veilig vooruit. De eerste fundamenten zijn gelegd: een stevige structuur is opgebouwd, kennis is gebundeld, en samenwerkingen zijn tot stand gekomen. Vanuit deze basis zet Dans Veilig, samen met de sector, de volgende stappen in de opvolging van de aanbevelingen uit het rapport Schaduwdansen — met als doel een sociaal veilige danssector waarin iedereen zich gehoord, gezien en beschermd voelt. “We staan nu aan de start van de cultuurverandering die de komende jaren plaats zal moeten vinden in de danssector”, zegt Nienke Eilander, projectleider Dans Veilig.
Het volledige jaarverslag 2024–2025 is nu te lezen via: Dansveilig.nl