Nederland heeft een uitgebreide infrastructuur met sportveldjes in de wijken en sportaccommodaties van verenigingen. Tijdens de coronapandemie werd het sporten in de openbare ruimte en dus ook op die veldjes ook populairder. Maar zonder bal, racket of gewicht is het lastig voetballen, tennissen of fitnessen. Op de Duitse markt bestond al een oplossing voor dit probleem: de Sportautomaat. Sport- en spelmaterialen leverancier Nijha introduceerde deze kast eerder dit jaar in Den Bosch. Sportwerker Rinske Preijde, werkte de afgelopen maanden al volop met de automaat. “Waarom is dit niet eerder bedacht?”
Het idee van de Sportautomaat is simpel, maar de mogelijkheden zijn eindeloos, zegt Karin Vrielink van Nijha. “Het maakt dat je veel makkelijker gebruik kunt maken van de beschikbare ruimte en sportfaciliteiten. Door de materialen bij een sportveld beschikbaar te stellen stimuleer je het gebruik van die ruimte.” Toen ze bij het bedrijf uit Lochem de automaat in Duitsland op het spoor kwamen, zagen ze daar gelijk een oplossing in voor de Nederlandse markt. “Het is een buitenberging, die super stevig en echt hufterproof is. Je kunt hem alleen met een app open krijgen. De lades kunnen op basis van de behoeftes van de gebruikers en buurtsportcoaches worden samengesteld.”
Een sporter maakt de kast open met een app, waarin ook een tijdslot kan worden gereserveerd. Daar is ook een registratiesysteem met verificatie aan gekoppeld zodat het duidelijk is wie de materialen gebruikt. "Na het afsluiten van de kast maakt het systeem van iedere lade een foto om te controleren of alles is teruggeplaatst en alles nog heel is. Als materialen niet zijn teruggekomen kun je precies zien waar het mis is gegaan", zegt Vrielink. De eerste ervaringen in Den Bosch stemden positief: alles werd steeds netjes teruggelegd in de kast. "Iedereen gaat er goed mee om", constateert Rinkse Preijde, die als sportwerker bij het project betrokken is. “Daar hadden we vooraf nog vraagtekens bij: gaan die materialen niet kapot of nemen mensen dat niet mee? Dat gebeurt dus niet. Dat vind ik heel erg mooi. Mensen zien de meerwaarde ervan in en gaan dus voorzichtig met alles mee om."
Vrielink denkt dat de registratie in de app daar ook helpt bij het bewust gebruik van de materialen. In Den Bosch faciliteert de gemeente de Sportautomaat en betalen gebruikers eenmalig vijftig cent. Vrielink geeft aan dat het systeem ook voor sportverenigingen die het sportpark meer openstellen een nieuw verdienmodel kan opleveren. "Een sportclub kan met de app lidmaatschappen uitschrijven waarbij je bijvoorbeeld 2,50 euro per maand betaalt om van de materialen in de kast gebruik te maken. Zo speel je in op de flexibele markt."
"Je gaat niet altijd je kettelbells of je stootkussen meenemen om buiten te gaan sporten. De les blijft dan op hetzelfde niveau"
Nijha wil de app ook uitbreiden met filmpjes bij ieder materiaal om goede uitleg over gebruik en spelregels te geven. Bij de crossfitmaterialen als de kettlebells zitten al filmpjes met oefeningen in de app. Vrielink ziet dat buurtsportcoaches het gebruik van de automaat, en zo ook de sportruimte, kunnen stimuleren. Preijde merkt in de praktijk dat het verzorgen van sportactiviteiten veel makkelijker is geworden met de materialen al bij het sportveld. "Je gaat niet altijd je kettelbells of je stootkussen meenemen om buiten te gaan sporten. De les blijft dan op hetzelfde niveau. Met de Sportautomaat kun je wel heel veel leuke lessen aanbieden of mensen daar zelfstandig mee aan de slag laten gaan."
De plaatsing van de kast bij het Cruyff Court aan de Loekemanstraat leverde niet alleen in de directe buurt positieve reacties op, ook in andere wijken werd interesse getoond. "Mensen zeggen: 'wat leuk, dat willen wij ook wel' Dat is natuurlijk superleuk om te horen. Er zijn natuurlijk ook mensen die zeggen: ‘ik sport toch niet, dus ik ga het niet gebruiken’. Je hebt wel een stukje intrinsieke motivatie nodig om ermee aan de slag te gaan." Een buurtsportcoach kan bij die motivatie een belangrijke rol spelen. "Het is vooral belangrijk dat we verbinding leggen met bestaande groepjes en vooral kijken: waar is vraag naar? Je moet je oren en ogen openhouden om mensen daarnaartoe te leiden."
Doordat in de kast voor ieder wat wils aanwezig is, denkt Preijde dat de Sportautomaat op een laagdrempelige manier kan bijdragen aan het bevorderen van een actieve leefstijl. "Juist door corona zijn mensen meer op zoek gegaan hoe ze in beweging kunnen komen zonder een sportschool of sportvereniging. De Sportautomaat is daarom een mooie tool om mensen te prikkelen te blijven bewegen." Zij denkt dat Den Bosch nog meer uit de Sportautomaat kan halen. "De focus lag nu nog op jongeren en ouderen, die al meer in beeld zijn bij ons. Juist ook de verenigingen en sportaanbieders moeten we meer bewust maken van de mogelijkheden. Dan wordt het qua gebruik nog meer een succes."
