'Bewegen kan versterkend effect hebben bij vaccinatie'

Erik Scherder en twee collega-hoogleraren wijzen op gunstige effecten van beweging op werking COVID-19 vaccin

"Maak van een actieve leefstijl een absolute topprioriteit in de strijd tegen COVID-19 en de virussen hierna." Dat was de dringende oproep vorig jaar van Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie VU Amsterdam en lid van de Nederlandse Sportraad. Samen met collega wetenschappers Eric van Gorp, hoogleraar virologie Erasmus MC, en Leonard Hofstra, hoogleraar cardiologie Amsterdam UMC, wijst hij nu ook op een belangrijk effect van bewegen voor de kortere termijn in deze pandemie. Uit studies bij griepvaccinaties blijkt namelijk dat lichamelijke activiteit voor een versterkend effect van een vaccin kan zorgen

"Dat versterkende effect uit zich in een significant grotere productie van antistoffen, groter dan bij de groep mensen die een inactieve leefstijl bleven aanhouden", stelt Scherder in een opinie op de website van NLsportraad. Bij een van de studies die de drie hoogleraren aanhalen kregen inactieve mensen boven de 60 jaar een bewegingsprogramma van 10 maanden aangeboden, waarbij zij drie keer per week 25 tot 60 minuten matig intensief moesten bewegen.

Bij deze intensiteit (65-75% van de maximale hartslag) gebeurt echt iets in het lichaam, vervolgt Scherder. "De lichamelijke conditie verbetert en de productie van antistoffen neemt toe. Moet men voor ‘matig intensief bewegen’ dan veel moeite doen? Is een ommetje maken dan al voldoende? Ja, maar: wel een beetje dóórlopen graag. Het is belangrijk dat u merkt dat het hart een beetje harder moet werken."

Beter beschermd door beweging

Scherder, Van Gorp en Hofstra werpen terecht de vraag op of de gunstige effecten uit de studies ook geldt voor het vaccin tegen COVID-19. Hoewel het effect van bewegen op het aanmaken van antistoffen na vaccinatie tegen COVID0-19 nog moet worden onderzocht, zijn de drie topwetenschappers stellig in hun advies: "Op basis van bestaande studies wordt het advies gegeven meer te gaan bewegen ter versterking van het vaccin tegen COVID-19." De tijd die mensen nu waarschijnlijk nog even op het vaccin moeten wachten, kan daarom volgens Scherder nuttig worden besteed door de conditie te verbeteren. "Bij de griepprik blijkt dat de eerste positieve effecten na vier maanden aantoonbaar zijn en dat men tijdens het hele griepseizoen veel beter beschermd was."

'Aan de slag!'

Het advies om gelijk te starten met meer bewegen geldt wat Scherder en collega’s zeker ook voor de mensen die al een eerste prik hebben gekregen. "De verwachting is immers dat het vaccin ieder jaar gaat worden toegediend. En nu we nog even moeten wachten op het tweede Pfizer vaccin, kunt u de periode tussen de vaccins heel nuttig besteden door te gaan bewegen. We kunnen zélf een actieve bijdrage leveren aan de effectiviteit van het vaccin tegen COVID-19. Dus allemaal, aan de slag!”, sluit Scherder zijn pleidooi af.

Lees de volledige column van Erik Scherder op NLsportraad.nl. Of lees zijn eerdere opiniestukken op deze website: