Precies een halve eeuw geleden wisten de lezers van De Telegraaf niet wat ze zagen. De ultraconservatieve minister Luns van Buitenlandse Zaken poseerde speciaal voor die krant in zijn zwembroek als bijdrage aan Trim U Fit, de eerste grote sportcampagne in ons land. We kijken terug met Wim de Heer, één van de bedenkers van deze stunt.
Als Wim de Heer in de naoorlogse jaren voor zijn plezier een stuk ging hardlopen, kon hij geen stap zetten zonder vervelend commentaar. "Ik kreeg van alles naar mijn hoofd." De meeste Nederlanders in die tijd waren beweegarm – een diplomatieke uitdrukking voor sportvijandig gedrag. Niemand deed in zijn vrije tijd aan bewegingsrecreatie – een mooi woord voor hardlopen.
Als medewerker van de Nederlandse Sport Federatie – sinds 1993 het tweede deel van de afkorting NOC*NSF – wist De Heer echter heel goed dat de groeiende welvaart van de jaren zestig zorgde voor overgewicht en hartinfarcten. In 1968 was hij daarom namens NSF betrokken bij een campagne om Nederlanders in beweging te krijgen, om ze te laten sporten. Het was de eerste grote actie op dit terrein met veel publiciteit, buttons en brochures.
Er bestond in 1968 niet eens een Nederlands woord om te beschrijven dat heel veel mensen aan lichaamsbeweging doen – zo vernieuwend was het allemaal. Roddeljournalist Henk van der Meyden van De Telegraaf bedacht daarom het woord trotten. "Trotten is onze Nederlandse vertaling van het Amerikaanse woord JOGGING", schreef hij op 30 april 1968 met zijn gebruikelijke HOOFDLETTERS, "en JOGGING is momenteel de grootste rage van Amerika en Engeland."
Gelukkig kwam de NSF met een beter alternatief, vertelt De Heer nu. Vanuit het Noors werd het begrip trimmen overgenomen – naast ski, lemming en slalom één van de heel weinig succesvolle Noorse leenwoorden. "We wilden een pakkend woord en dat vonden we lekker klinken. Trimmen was makkelijk te koppelen aan andere woorden." De campagne werd bekend als Trim U Fit! met trimbanen en trimwandeldagen, waaraan in 1972 maar liefst 216.000 mensen meededen.
Kamerleden Erica Terpstra (VVD) en Ge Schaapman in 1978 in de trimzaal voor Kamerleden op Buitenhof. Foto: Fotocollectie Anefo / Nationaal Archief
Trim U Fit! werd één van de meest succesvolle campagnes in de Nederlandse sport. Een hoogtepunt was De Telegraaf van 18 augustus 1969 met een fotoserie van ministers en staatssecretarissen in een sportieve omgeving. Minister Luns van Buitenlandse Zaken, berucht en gevreesd vanwege zijn anticommunistische retoriek, dreef in een zwembad terwijl hij zijn lezers opriep iets te doen tegen bierbuikjes en slappe spieren. Staatssecretaris Grapperhaus van Financiën, de vader van de huidige minister van Justitie en Veiligheid, poseerde als badmintonspeler. Het was ronduit sensationeel dat die stijve politici zo ongedwongen poseerden. Nooit eerder had de Haagse politiek tenslotte enige belangstelling getoond voor recreatiesport. "Wie nog niet trimt, is eigenlijk een klungel", aldus Het Vrije Volk.
"Een campagne houdt echter altijd weer op", analyseert De Heer nu. Het enthousiasme voor trimmen werd daarom minder, maar nooit meer keerde ons land terug naar het beweegarme tijdperk. In 1978 werd trimmen gewoon vervangen door een nieuwer en hipper woord: joggen. En in onze tijd baseren complete bedrijfstakken hun verdienmodel op hardlopen in de openbare ruimte.
De Heer kijkt trots terug op de campagne van een halve eeuw geleden: "Het is één van de grootste successen geweest in het bestaan van de NSF." Daarom kunnen wij nu overal hardlopen in de openbare ruimte zónder risico op sportvijandig gedrag. En dan gelukkig niet op de trotbaan, zoals Henk van der Meyden wilde, maar op de trimbaan.
Headerfoto: Nationale trimdag in het Amsterdamse Bos in 1972. Fotocollectie Anefo / Nationaal Archief.
Elke sport heeft rugnummers, maar zonder een naam zijn het slechts cijfers. In de rubriek Rugnummers duiken sporthistorici Jurryt van de Vooren en Micha Peters daarom wekelijks in bijzondere verhalen, prestaties en gebeurtenissen uit de sportgeschiedenis. Ook dit soort verhalen op maat voor je eigen sportorganisatie? Neem dan contact met Arko Sports Media voor de mogelijkheden.
