N.E.C. en Cambuur spelen vrijdag de eerste wedstrijd in de Keuken Kampioen Play-offs met als inzet een plaats in de Eredivisie. Het idee voor zo’n nacompetitie komt uit Wageningen. Met de komst van die nacompetitie kwam de Eerste Divisie weer tot leven.
Het was in 1971 helemaal niet leuk om in de Eerste Divisie te spelen. Vlak daarvoor was de Tweede Divisie afgeschaft, zodat het niet meer mogelijk was om te degraderen. Alleen de nummers één en twee promoveerden direct naar de Eredivisie, waarna er voor de rest van de deelnemende teams geen eer meer viel te behalen.
Ab Wit was in die tijd voorzitter van FC Wageningen. In 1995 blikte hij in de Volkskrantterug op de dramatische gevolgen van deze competitieopzet: "Halverwege het seizoen was tweederde van de clubs al uitgeschakeld voor de titel. Voor die clubs stond na de winterstop niets meer op het spel. Vrees voor degradatie was er niet. Dat leidde dus tot matig voetbal en weinig publiek, waardoor die clubs in de resterende wedstrijden ook nauwelijks inkomsten hadden."
Kijk maar naar de ranglijst aan het einde van het seizoen 1971-1972. Haarlem was kampioen geworden met 62 punten, gevolgd door AZ’67 met 55. Zij waren gepromoveerd, waar de rest allang was uitgeschakeld. Naarmate het seizoen vorderde, veranderden zo steeds meer eerstedivisiespelers in voetbalzombies. Ze speelden nergens meer voor.
De KNVB was zich bewust van dit probleem en ging daarom op zoek naar een manier voor extra spanning in de Eerste Divisie. Ab Wit kwam met de gouden oplossing van de periodetitel, waarvan de winnaars zich plaatsten voor de nacompetitie met promotie als hoofdprijs. Dagblad De Tijdlichtte deze opzet op 26 februari 1972 verder toe: “Iets uitgewerkter ziet het plan voor de nieuwe competitie er als volgt uit: nadat er tien wedstrijden zijn gespeeld, wordt de club die op dat moment bovenaan staat, geselecteerd voor een nacompetitie. Dat gebeurt ook na de tweede, derde en vierde serie van tien wedstrijden.”
De primeur was in het seizoen 1972/73, waardoor alle eerstedivisieclubs om de tien wedstrijden een nieuwe kans kregen om zich te plaatsten voor de nacompetitie. Om de tien wedstrijden was er dus een nieuwe climax in die competitie met als toetje de nacompetitie, waarvan de winnaar direct doorstroomde naar de Eredivisie – zelfs als die ploeg aan het eind van het seizoen op de twaalfde plaats was geëindigd met 23 punten achterstand op de kampioen.
Via de nacompetitie was zo álles mogelijk en dat zorgde inderdaad voor nieuw leven in de Eerste Divisie. Het was in 1972 opeens wél leuk om in de Eerste Divisie te spelen. Scheidsrechter Frans Derks vond het in ieder geval fantastisch, zei hij in Het Parool van 18 mei 1974: "Nu de competitie, op één ronde in de Eerste Divisie na, weer ten einde is, wil ik hier nog eens een pluim op de hoed van voorzitter Wit van Wageningen steken. Want zijn idee voor de nacompetitie, die de tweede promotieplaats naar de Eredivisie moet opleveren, zal ook dit seizoen weer garant staan voor een extra aantal spannende wedstrijden."
De Graafschap was in 1973 uiteindelijk de eerste club, die via deze nieuwe opzet promotie afdwong naar de Eredivisie. Een jaar later plukte De Wit zijn eigen vruchten, omdat Wageningen toen de nacompetitie won. Een volkomen terechte beloning, want tenslotte zijn dankzij De Wit de voetbalzombies uit de Eerste Divisie verjaagd.
Fotobijschrift: Na de wedstrijd Vitesse-Wageningen (1-0) in de nacompetitie van 1974 werd Frits Korbach, trainer van Wageningen, op de schouders gedragen omdat de club promoveerde naar de Eredivisie. Foto: Rob Mieremet, Anefo / Nationaal Archief
Elke sport heeft rugnummers, maar zonder een naam zijn het slechts cijfers. In de rubriek Rugnummers duiken sporthistorici Jurryt van de Vooren en Micha Peters daarom wekelijks in bijzondere verhalen, prestaties en gebeurtenissen uit de sportgeschiedenis.
