"Het is gelukt!", liet Tweede Kamerlid Rudmer Heerema (VVD) twee weken terug op LinkedIn weten. In zijn euforie was de jarenlange strijd voor twee uur gymonderwijs in het basisonderwijs voelbaar. Samen met SP-Kamerlid Michiel van Nispen had Heerema een amendement ingediend om in de wet een urennorm voor twee uur gym in het basisonderwijs vast te leggen. Die wetswijziging werd met een meerderheid door de Tweede Kamer aangenomen. "Dit is veel groter dan de buitenwereld ziet."
Het bericht van Heerema op LinkedIn gaf al gelijk de impact van de wetswijziging aan. "Mijn eigen post, twee velletjes papier, is door meer dan 271.000 mensen gezien en heeft meer dan 2100 likes opgeleverd. Daarnaast ontving ik nog eens honderden reacties van mensen die het met mij eens of oneens zijn. Dat is echt absurd. Dat hebben we bij de VVD nog niet eerder meegemaakt met een amendement."
Het is ook geen kleine aanpassing van de wet, legt Heerema uit. "Wat we voor het eerst gedaan hebben is een urennorm in het basisonderwijs ingevoerd. We zeggen van geen enkel vak hoeveel uur een leerling daar aan moet besteden om er goed uit te komen." Bij het gymonderwijs vonden Heerema en van Nispen dat toch ingegrepen moest worden. "We zien nu dat scholen onvoldoende doen om zich aan eerder gemaakte afspraken te houden. Daarom hebben we het nu verankerd in de wet. Dat is nu gelukt en dat is daarmee voor de eerste keer ooit dat in het basisonderwijs zo met uren wordt omgegaan."
Minister Arie Slob van onderwijs had bij het amendement twee opmerkingen. Hij ontraadde het amendement allereerst om de principiële reden dat hij vindt dat scholen niet aan een urennorm gehouden moeten worden. Daarnaast gaf hij aan dat hij het lastig vindt omdat niet alle scholen de beschikking hebben over een gymzaal om de gymles in te kunnen geven. "Maar dit amendement is aangenomen dus hij nu moet nu wel", aldus Heerema.
De PO-raad liet in een reactie weten ook geen voorstander te zijn van een verplichting van twee uur gym, omdat een dergelijke urennorm tegen de vrijheid van onderwijs indruist. Voor Heerema wegen eerder gemaakte afspraken zwaarder dan die principiële bezwaren. "Ik vind dat als je afspraken met het veld maakt en na vijftien jaar is er nog steeds geen resultaat geboekt, dan mag je best naar andere middelen grijpen in plaats van weer een afspraak maken."
"We zien nu dat scholen onvoldoende doen om zich aan eerder gemaakte afspraken te houden. Daarom hebben we het nu verankerd in de wet"
De beperkte beschikbaarheid van gymzalen moet volgens Heerema geen belemmering vormen om twee uur gymonderwijs te geven. Dat zelfde geldt wat hem betreft voor de kritiek die hij ook ontving dat scholen beperkte financiële middelen hebben. "Scholen krijgen op basis van artikel 117 van de Wet op Primair Onderwijs al geld voor twee uur gymonderwijs in de week. Scholen die maar één uur gym geven hebben jarenlang geld dat voor gymonderwijs was bestemd aan iets anders besteed. Met dit amendement zorgen we dat geld dat al gelabeld is voor gym ook daadwerkelijk wordt gebruikt voor gymonderwijs."
Scholen die te kampen hebben met te weinig gymzalen in de buurt verwijst het Kamerlid naar hun gemeente. "In een modelverordening van de VNG staat gewoon dat een gemeente gymzalen moet bouwen voor scholen voor twee keer 45 minuten per leerling. Dat is het minimum. Mijn advies is daarom: ga morgen met je wethouder om de tafel, want het duurt nog drie jaar voor deze wet in werking treedt." Na die overgangsperiode zal de onderwijsinspectie de twee uur gymonderwijs als een van de deugdelijkheidseisen op scholen gaan toetsen.
André de Jeu, directeur Vereniging Sport en Gemeenten (VSG), liet in een reactie op de website Gezondeleefstijlopschool.nl weten positief te zijn over de verplichte twee uur gymonderwijs op basisscholen. Voor gemeenten ziet hij nieuwe uitdagingen, waarover de VSG graag in gesprek gaat met Rijk. Desondanks benadrukte hij ook dat het op heel veel plekken al goed is geregeld. "Er zijn in Nederland 7000 basisscholen. Het nu aangenomen amendement is straks lang niet overal een probleem."
Een grotere uitdaging ligt wellicht in het zorgen voor personeel om die gymuren te geven. Enthousiaste gymdocenten reageerden al enthousiast op het nieuws: "Werk voor ALO-studenten!". Dat de twee uur gym ook daadwerkelijk door een vakleerkracht wordt gegeven is nog niet vastgelegd in de wet. “Het is echt stap voor stap. Hier zijn we zijn al jaren mee bezig geweest om dit voor elkaar te krijgen. De volgende stap is inderdaad een vakleerkracht.” Heerema benadrukt dat scholen nu ook de mogelijkheid hebben om een vakleerkracht voor de gymles aan te trekken. Hij ziet daar bijvoorbeeld mogelijkheden in het budget dat is vrijgemaakt om de werkdruk van docenten te verlagen. "Het ontlasten van je personeel ten gunste van een vakdocent is een win-winsituatie. Dan heb je beter onderwijs voor de leerling en minder werkdruk voor docent."
Afgelopen week maakte de Hanze Hogeschool Groningen nog bekend dat het met een nieuwe opleiding ALO-pabo start. Met deze nieuwe lerarenopleidingen worden studenten in vierenhalf jaar tijd opgeleid voor zowel leraar basisonderwijs als sportleraar.. Heerema vindt dat als oud ALO-student en gymdocent een verstandige ontwikkeling. "Bij de ALO krijg je al veel over pedagogiek en didactiek dus daar zit volgens mij ook veel overlap in. Je bent dat uiteindelijk ook breder inzetbaar als docent."
