Met het Nationaal Sportcongres 2025 op 24 juni brengen de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) en NOC*NSF de sportsector en aanpalende domeinen samen om de toekomst van de sport te schetsen. Beleidsmakers, clubondersteuners en maatschappelijke organisaties weten elkaar door het Sportakkoord al goed te vinden. Maar voor de uitdagingen en kansen die op de sport en de samenleving afkomen is een veel breder perspectief nodig, vinden zowel Guido Davio (directeur sportparticipatie bij NOC*NSF) en André de Jeu (directeur VSG). Zij zien het congres als een startpunt voor een grotere beweging. "Ik hoop dat we over tien jaar zeggen: weet je nog dat we dat toen een probleem vonden?", zegt De Jeu.
"Binnen de sport hebben we met elkaar heel wat kansen en uitdagingen om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen kunnen en willen gaan sporten en bewegen", zegt Davio. Dat geldt voor zowel gemeenten als sportbonden, sportondernemers en maatschappelijke organisaties. "Wat ons allemaal bindt is de overtuiging dat sport goed is voor Nederland en voor mensen, of dat nu fysiek, sociaal of mentaal is. Maar we zijn er ook goed in om dat allemaal vanuit onze eigen perspectief te benaderen en soms naast elkaar te doen. Daarom vonden wij het belangrijk om iedereen een keer bij elkaar te brengen tijdens het Nationaal Sportcongres. Zodat clubondersteuners, professionals in de sport, beleidsmakers en andere betrokkenen van elkaar kunnen leren en met elkaar in gesprek kunnen over oplossingen."
De Jeu ziet het Nationaal Sportcongres ook vooral als een uitnodiging om de blik naar buiten te werpen. "Het is eigenlijk heel simpel: je kunt proberen je problemen op te lossen binnen je krijtlijnen óf daarbuiten. Want uiteindelijk is het hebben van een accommodatie, het hebben van leden, het hebben van ruimte om veilig in te kunnen sporten en bewegen niet een vraagstuk van een enkele sector. De sport heeft lange tijd gedacht dat zij overal als het ware het medicijn voor is. Als het echt daarover gaat, dan moet je concluderen dat dat veel te kort door de bocht is."
Davio denkt dat het belangrijk is juist nu de verbinding met elkaar te zoeken, omdat allerlei onderwerpen die de samenleving raken ook in de sport gaan komen. "Met een platform als dit congres kunnen we met elkaar naar antwoorden zoeken op de vragen die nu al spelen, maar ook voor de vragen die in de toekomst op ons af zullen blijven komen. Juist door nu een stap naar voren te doen met elkaar, gaan we niet reactief worden in de trends en ontwikkelingen die er zijn, maar willen we juist proactief handelen met elkaar en met elkaar optrekken om juist daarop te kunnen anticiperen."
"Dit wordt de plek waar je de mensen spreekt die je nodig hebt en de inspiratie haalt voor de oplossingen van morgen"
Als het gaat om die uitdagingen benoemt de directeur sportparticipatie van NOC*NSF de ruimte voor sport, zowel in de fysieke ruimte als in de agenda’s van mensen. "Tijd is al heel lang ons kostbaarste bezit en we praten heel veel over het belang en de noodzaak van sport, dat onderkent iedereen. Maar we moeten dan een volgende stap zetten om ervoor te zorgen dat die ruimte er fysiek blijft en dat we ook als verenigingen, als ondernemers en als maatschappelijke organisaties elkaar blijven vinden om voor iedereen dus een aanbod te hebben dat past in jouw agenda, in je portemonnee en in je levensfase. En dat is misschien wel de grootste opgave." De doelgroep 13-19 jarigen verdient daarbij extra aandacht, want NOC*NSF ziet in de leeftijdsgroep een dalende trend in de sportdeelname. "Daar hebben we iets te doen met elkaar. En met elkaar is dus zowel vanuit verenigingen als vanuit andere sportaanbieders. We moeten elkaar volgens mij opzoeken in hoe we daar een antwoord op gaan geven, want niemand heeft in zijn eentje de oplossing", zegt Davio. Daar ligt volgens hem ook nog een veel grotere uitdaging: "Hoe kunnen we over de schaduw van onze eigen organisaties heen stappen? En de kleine belangen voor het grotere belang inzetten om met elkaar iets te doen wat voor Nederland goed is."
In dat verband vindt De Jeu het van belang om het begrip 'brede welvaart' te benoemen. "Je kunt naar de samenleving kijken door de bril van de economie of door de bril van de mens. Bij brede welvaart zet je de mens centraal.” Bij deze maatstaf hoort een bredere blik op wat mensen van waarde vinden. Naast materiële welvaart gaat het dan ook om zaken als gezondheid, onderwijs, milieu, sociale cohesie, persoonlijke ontwikkeling en veiligheid. De Jeu verwacht dat die brede welvaart steeds belangrijker wordt in beleidskeuzes, zeker omdat ruimte en financiële middelen onder druk staan. "Wat je dan krijgt is wat we in beleidstermen ‘uitruil’ noemen. Je krijgt dan de discussie: wat vinden we belangrijker met elkaar? Zoveel mensen zoveel smaken."
Als De Jeu brede welvaart doorvertaald naar sport en bewegen dan kan hij allerlei factoren noemen om bij aan te haken: plezier, sociale contacten, verbondenheid en gezondheid. "Dan zie je dat we met sport en bewegen heel veel kunnen betekenen voor de indicatoren voor brede welvaart. Wij hoeven elkaar niet te overtuigen, maar wat doen we als de ruimte schaars is? Wij moeten als sport bedenken: wat kunnen wij betekenen voor die brede welvaart en dan kunnen we het logisch maken naar andere beleidsterreinen. Dit gaat natuurlijk veel verder dan morgen."
Dit filmpje van de Tilburg University geeft een goede introductie op het begrip 'brede welvaart'
De twee directeuren zijn allebei erg verheugd met Bart Götte als keynote spreker bij het Nationaal Sportcongres. De Jeu ziet in de expert op het gebied van toekomst- en transitievraagstukken de juiste persoon om de zaal aan het begin van het congres te prikkelen. "Ik hoop dat mensen met ongelofelijk veel vraagtekens naar huis gaan. Dat brengt het gesprek op gang. Dan hebben we geen oplossingen maar wel bewustwording." Hij ziet het congres daarom ook vooral als een startschot. "Ik hoop dat we over tien jaar zeggen: weet je nog dat we dat toen een probleem vonden? Dan hoop ik dat we er ook serieus om kunnen lachen omdat we dan de oplossing hebben gevonden. Het is niet iets wat je morgen oplost. Dat zit volgens mij ook in het uitruilen: ik heb een probleem en ik denk dat jij iets voor mij kan oplossen.”
Davio ziet dit eerste Nationale Sportcongres eveneens als een start voor een reeks voor de komende jaren. "Dit wordt de plek waar je de mensen spreekt die je nodig hebt en de inspiratie haalt voor de oplossingen van morgen. Ik hoop in ieder geval dat dit congres de verbinding en energie geeft dat mensen denken: er kan al zoveel, laten we aan de slag gaan!"
Lees ook dit interview met keynote spreker Bart Götte:
