Het thema ongelijkwaardigheid in de sport staat al langer op de agenda. Echter zijn alle verschillende initiatieven en programma’s om daar verandering in te brengen, niet sportbreed, niet jaarrond en niet in samenwerking met elkaar. Dat is wat Stichting SAM wél gaat doen: structureel werken aan meer gelijkwaardigheid, in alle sporten en op alle niveaus. De droom van de stichting is om het volledige speelveld opnieuw in te richten en zo te komen tot een gelijkwaardige (sport)wereld. SAM focust zich daarbij in eerste instantie op de grootste en meest urgente kloof: die tussen mannen en vrouwen. De huidige cijfers liegen er immers niet om:

• Slechts 15% van de sportmedia aandacht gaat naar vrouwen;
• Slechts 32% van de lidmaatschappen bij sportbonden is van een vrouw;
• Vrouwelijke topsporters verdienen gemiddeld 30% minder dan mannen;
• Slechts 10% van het sponsorbudget gaat naar vrouwensport;
• Slechts 24% van de bestuurders bij bonden van olympische sporten is vrouw;
• Minder dan 20% van de trainers en coaches in topsportprogramma’s is vrouw;
• In de top 10 van sportrolmodellen onder Nederlandse jongeren, staat slechts één vrouw: Simone Biles, op plek 8.

"Hoe goed het in Nederland ook geregeld lijkt, gelijkwaardigheid tussen man en vrouw is in de sport niet vanzelfsprekend”, aldus Anneke van Zanen-Nieberg, voorzitter van NOC*NSF. “Met name als het gaat om bestuurders, technisch directeuren, maar ook coaches en trainers, kan er nog veel verbeteren. Ik juich dit initiatief dan ook enorm toe en werk er met NOC*NSF graag aan mee."

Beweging

SAM kijkt kritisch naar regels, rollen, kansen, zichtbaarheid en waardering, en ontwerpt nieuwe mogelijkheden. De stichting werkt het hele jaar door aan verandering, vanuit onder meer inzichten uit onderzoek en door wensen en behoeften van zowel vrouwen als mannen zichtbaar en werkbaar te maken. Topsportevenementen, zoals de Solheim Cup, spelen in deze werkwijze een belangrijke rol als podium voor een groot publiek. SAM zoekt ook verbinding met landelijke kaders zoals het Nationaal Sportakkoord II en Topteam Competities. “We zijn een beweging”, aldus Maas. "Het effect zul je pas over een paar jaar echt kunnen zien, maar wij geloven er heel erg in dat wij als katalysator kunnen werken voor alle partijen en initiatieven die er al voor vrouwensport of gelijkwaardigheid zijn."

Vier thema’s

De ambitie van Stichting SAM richt zich op vier thema’s: meer inclusie en zichtbaarheid (vrouwen vaker in beeld en rolmodellen die inspireren), meer economische gelijkheid (eerlijke beloning en investeringen in vrouwensport), meer welzijn en participatie (minder uitval van meisjes in sport, meer zelfvertrouwen en vitaliteit) en meer leiderschap en representatie (een betere balans in besturen en besluitvorming). Onder leiding van presentatrice Hélène Hendriks kwamen bij het tafelgesprek met Anneke van Zanen-Nieberg, Barbara Barend (sportjournalist en HERA United-bestuurder), Iefke van Belkum (voormalig waterpolospeelster, olympisch kampioen, tegenwoordig trainster en Technisch Directeur) en Bob van Oosterhout (sportmarketeer) al een aantal concrete aspecten naar voren die verbeterd kunnen worden. Barend richtte zich onder meer op de beeldvorming. "Bij berichtgeving over mannenvoetbal zien we foto’s van spelers met het snot voor de ogen en een wilde haarbos. Artikelen over de Oranje Leeuwinnen worden aangekleed met foto’s van speelsters die knuffelen. We hebben de NOS daar eens over gebeld. Die schrokken ervan, waren zich er helemaal niet van bewust."

Van Belkum haakt in op het stukje over rolmodellen. Zij is nu trainster, maar had vroeger nooit gedacht dat ooit te kunnen worden. "Ik heb in mijn hele carrière alleen maar mannelijke trainers gehad en gezien. Daarom was het een grote stap om zelf voor het trainerschap te kiezen, ik wist gewoon niet dat het kon. Nu zegt mijn dochter tegen mij: mama is coach, dat wil ik ook! Rolmodellen en zichtbaarheid werken echt."

Ook belangrijk: bewustzijn over het verschil in begeleiding. Meiden en vrouwen kunnen een andere aanpak nodig hebben dan mannen. Van Belkum: "Denk aan menstruatie bij waterpolo. Daar is het nooit over gegaan. Zorg er als basketbalclub bijvoorbeeld voor dat de vrouwen niet in witte broekjes hoeven te spelen."

Effect op de samenleving

Aan Stichting SAM dus de taak om al die veranderingen aan te jagen en te borgen. Ondertussen zal de stichting zelf nog groeien. "Wij zijn als organisatie ook nog aan het bouwen. We willen nog meer bonden aan ons verbinden, we bouwen aan een inspiratieteam, hebben inmiddels Jacco Verhaeren als ambassadeur. Dat zijn allemaal zaken waardoor wij straks als stichting voldoende vet op de botten hebben om duurzaam échte veranderingen te kunnen realiseren. Dat doen we over de as van sport, maar het moet en gaat ook effect hebben op de samenleving in zijn geheel."