"Je kunt tegenwoordig als bestuurder de afspraken met een sporter niet meer op de achterkant van een bierviltje zetten", zegt Marjan Olfers. De sportwereld is gecompliceerd en er komen veel verschillende juridische vakgebieden bij kijken. In de enige leergang Sport & Recht van Nederland aan de VU Law Academy komt dat hele spectrum aan bod. Aan de hand van actuele casussen en diverse experts maakt Olfers de deelnemers wegwijs in de diverse thema’s. "Die diversiteit maakt sportrecht zo ontzettend leuk", aldus Olfers.
De leergang Sport & Recht is een postacademische opleiding, bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in de sportsector of anderszins geïnteresseerd zijn in juridische aspecten rond de sport. Olfers: "Deelnemers zijn vaak afgestudeerde juristen, maar ook mensen die HBO Rechten hebben gedaan. Je moet wel enige juridische bagage hebben. Je moet echt met jurisprudentie aan de slag, dus je moet wel weten hoe je dat moet lezen."
Het enthousiasme straalt er vanaf als Olfers praat over haar vak. Het liefst praat zij over de inhoud: "Het recht gedraagt zich in de sport vaak heel anders dan in de rest van de maatschappij. Het duidelijkste voorbeeld is boksen. In de ring is het geoorloofd om iemand op zijn hoofd te slaan, maar gewoon op straat is dat verboden. Maar er zijn meer voorbeelden, neem intellectueel eigendomsrecht. Als jij een mooi boek schrijft, heb je als oorspronkelijke maker copyrights. Als je in de sport iets origineels creëert, kan iedereen het ongevraagd kopiëren om er zijn voordeel mee te doen. Hoeveel penalty’s à la Panenka zijn er sinds 1976 niet genomen?"
"Wie bepaalt eigenlijk welke landen er wel of niet mee mogen doen?"
Olfers noemt de zaak 'Vitesse' om te laten zien hoe breed het vakgebied is. "Er zitten zoveel verschillende kanten aan: verenigingsrecht, inschrijvingsrecht, maar ook arbeidsrecht. Met welke rechtspersonen heb je eigenlijk te maken? Wat is de jurisdictie van de licentiecommissie en hoe verhoudt die zich tot het bestuur? Het gaat ook over governance, en hoe zit het met de competitie? Inmiddels zitten we ook al op het punt van schadeaansprakelijkheid. Met al die aspecten krijg je te maken en dan heb ik het nog maar over één specifieke zaak. Er zijn nog veel andere zaken denkbaar waarbij nog veel meer juridische aspecten komen kijken. Denk aan matchfixing, gender, integriteitskwesties, mensenrechten, de verhouding tussen nationaal en internationaal recht, de verhouding tussen tuchtrecht en strafrecht. Een ander voorbeeld zijn zaken omtrent de openbare orde. Hoe zit het bijvoorbeeld met de pro-Palestijnse protesten in de Vuelta? En dichter bij huis de omstreden Israëlische deelname aan het komende EK Honkbal in Rotterdam? Wie bepaalt eigenlijk welke landen er wel of niet mee mogen doen? De organisatie? De bond? Het IOC?"
"De sportwereld juridiseert steeds meer, daar kan niemand omheen"
Een specialist op het gebied van sport en recht moet juridisch eigenlijk van alle markten thuis zijn. Olfers: "Daarom bouw ik de leergang zorgvuldig op: eerst de basiszaken. Je moet kennis hebben van de sportwereld, weten wat do’s en don’ts zijn en je moet weten waar je moet zoeken. In de leergang krijg je zowel te maken met wetenschappers als met mensen uit de praktijk. Een van de mensen met wie ik werk is Jill Holterman. Zij is juriste, maar liep vorig jaar ook de marathon op de Olympische Spelen. Zij benadert het sportrecht met een juridische achtergrond vanuit de optiek van de topsporter. Het is belangrijk dat deelnemers ook dat perspectief kennen. Een andere spreker is Dolf Segaar, een sportrechtadvocaat die veel zaken doet in het voetbal, aan de commerciële kant van de sport met bijvoorbeeld intellectueel eigendomsrecht en portretrecht."
Olfers benadrukt echter dat de opleiding zeker niet alleen over juridische voetbalkwesties gaat: "Er doen natuurlijk ook mensen mee die bijvoorbeeld spelersmakelaar willen worden en dan krijg je hier een goede juridische achtergrond, maar de opleiding is veel breder dan dat en we gaan echt in op alle aspecten van de sportwereld, dus ook bijvoorbeeld selectieprocedures, wat is nou precies de rol van NOC*NSF? De leergang is er voor advocaten, maar ook voor journalisten die meer willen weten van het sportrecht, mensen die bij sportbonden werken, mensen die werken op het terrein van integriteit, maar ook mensen die in het management zitten. De sportwereld juridiseert steeds meer, daar kan niemand omheen."