De afdeling amateurs van de KNVB kampt immers al tijden met een chronisch tekort aan arbiters. "Wanneer de terugloop is begonnen? Eigenlijk is die al tientallen jaren aan de gang, dat er gewoon minder KNVB-scheidsrechters zijn", aldus Sebastiaan Kleijburg, waarbij hij opmerkt dat in een ver verleden het hulpmiddel van de clubscheidsrechters nog niet eens bestond. "Dat fenomeen kenden we helemaal niet. Op een gegeven moment is dat veel meer normaal geworden. Je zag dat voor een gedeelte het prima uitkwam om clubscheidsrechters in te zetten."

In een poging de gestage terugloop af te remmen, bedacht de KNVB rond 25 jaar geleden het masterplan arbitrage. Mede bedoeld om het vergrijzende korps te verjongen. "Dat is echt wel heel goed gelukt. Het korps is toen een stuk jonger geworden. Al hebben we nog wel te maken met een relatief grote groep vijftigers, zestigers en misschien wel zeventigers die in grote mate zijn uitgestroomd en waar we minder jongeren voor in de plaats hebben gekregen. Juist voor corona uitbrak in ons land zagen we dat die teruggang aan het stabiliseren was. Dat we misschien wel een beetje gingen groeien. Maar toen kwam corona erover heen. Dat heeft ons wel een klap gegeven. Dat heeft echt een enorme impact gehad op het aantal scheidsrechters dat we hadden", vervolgt Sebastiaan Kleijburg.

Geen opleidingen door corona

De pandemie openbaarde zich eind maart 2020 in Nederland. "Toen kwam voor ons alles stil te liggen. Niet alleen de competities, maar we konden ook geen opleidingen meer geven. En dat is wel onze levensader, om het zo te noemen. Ook bij de verenigingen om nieuwe scheidsrechters te krijgen. Er werd helemaal niet meer gevoetbald. Dat heeft tot deze zomer geduurd. Bij de pupillen mocht wel iets, maar voor de rest niet." In die lange periode van zelfs meer dan een jaar gingen liefst 160 opleidingen voor vereniging-scheidsrechters niet door, 45 SOIII ofwel opleidingen tot KNVB-scheidsrechters, 120 opleidingen pupillen-scheidsrechters en 10 opleidingen voor assistent-scheidsrechter. Statistieken die voldoende zeggen over de schade die corona heeft aangericht in het voetbal, en trouwens ook in andere sporten.

Mede om het tekort aan te pakken lanceerde de KNVB vorige week de campagne onder de naam van 'Collega’s gezocht'. Sebastiaan Kleijburg: "Zoals je dat ook in een vacature-tekst ziet. Daar proberen we gedurende lange tijd aandacht aan te geven voor zowel clubs als spelers om zoveel mogelijk weg te zetten." De start van de campagne viel samen met de jaarlijkse week van de scheidsrechter, lopend van 27 september tot en met 3 oktober. "Dat is jaarlijks terugkerend ritueel, waarin we de scheidsrechter centraal en volop in de spotlight zetten. Dat doen we sport-breed, daar doen meer bonden aan mee.

Meer vrouwen

Bij de werving van nieuwe arbiters mikt de KNVB niet alleen op de mannen maar ook op de vrouwen. "Daar zetten we echt apart op in’, verzekert de coördinator wedstrijdzaken van het amateurvoetbal. (‘Deze rol heb ik al sinds 2017, met scheidsrechterszaken ben ik al sinds 2010 bezig bij de KNVB.’). "Maar wat we zien is dat de drempel voor vrouwen om scheidsrechter te worden nog wel steeds hoog is. We willen graag dat er meer vrouwen bijkomen. Op verenigingsniveau gaat dat nu wel omhoog. Dat is positief. Maar om de stap te maken buiten de veilige omgeving van de vereniging, dat blijkt nog wel moeilijk."

“Een hele uitdaging", zo realiseert Sebastiaan Kleijburg zich om het korps ook te versterken met vrouwelijke arbiters. "We hebben een mooi ontwikkelingstraject ingericht voor vrouwen. Daar zijn nu echt heel veel kansen om hogerop te komen. Als je op dit moment een verdeling zou maken tussen man en vrouw als scheidsrechter, dan kom je echt iets onder de één procent. Dat is heel weinig. Dat staat ook niet in verhouding tot het aantal vrouwen dat nu voetbalt. We zouden het heel graag zien dat er meer vrouwen gaan fluiten. En ik denk dat het ook goed zou zijn voor het voetbal."

Daarbij zou Shuna Shukrula uitstekend kunnen fungeren als voorbeeld en rolmodel dat ook vrouwen in de arbitrage tot de top kunnen doordringen. "Zij zit nu in het talententraject betaald voetbal. Dat betekent dat ze als vierde official in de Keuken Kampioen Divisie bij de mannen mag optreden. Zij timmert ook internationaal aan de weg. Ze fluit bij de vrouwen Champions League en internationale wedstrijden. Ze komt er echt aan. En ze is relatief nog jong. Ze heeft nog een aardig aantal jaren te gaan…"

Foto: Shutterstock